فیلم هیولایی سابقه‌ای طولانی در تاریخ سینما دارد و اگرچه تماشای آثار کلاسیکی همچون «موجودی از باتلاق سیاه» (۱۹۵۴) یا «موجود» (۱۹۸۲) هنوز هیجان‌انگیز است اما آثار هیولایی مدرن هم حرف‌هایی برای گفتن دارند و در آن‌ها نوآوری به چشم می‌خورد.
از ابتدای قرن بیست‌ویکم، فیلم‌های هیولایی متعددی روی پرده رفته‌اند که هر کدامشان به یک مقوله‌ی خاص می‌پردازند، از زامبی‌ها و خون‌آشام‌ها تا موجودات فضایی و هیولاهایی که از قلب زمین بیرون آمده‌اند. فیلم‌های زیادی از جمله «یک مکان ساکت» (۲۰۱۸) سزاوار حضور در این فهرست بودند اما فیلم‌های منتخب ما، در زیرژانر خود سرآمد هستند و می‌توانند طرفداران را راضی کنند؛ ناگفته نماند که همه‌ی این فیلم‌ها فی‌نفسه ترسناک نیستند و برخی از آن‌ها به ژانرهای اکشن یا تریلر نزدیکی بیشتری دارند.
۱۰- مترسک‌های ترسناک (Jeepers Creepers)
- سال انتشار: ۲۰۰۱
- کارگردان: ویکتور سالوا
- بازیگران: ری وایز، جینا فیلیپس، جاستین لانگ، جاناتان برک، پاتریشا بلچر، آیلین برنان
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۲ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۴۶ از ۱۰۰
«جیپرز کریپرز» که با نام مترسک‌های ترسناک هم شناخته می‌شود، در سال ۲۰۰۱ اکران شد و با اینکه نقدهای مثبتی دریافت نکرد اما در گیشه موفق بود و در ژانر ترسناک فیلم مهمی به حساب می‌آید. برای این اثر سه دنباله هم ساخته شد که به جز دومی، باقی شکست خوردند و احتمالا پرونده‌ی این مجموعه بسته شده است.
اما چیزی که باعث می شود مترسک‌های ترسناک اصلی را یک فیلم هیولایی درجه‌یک بدانیم، ایده‌ی اولیه‌ی آن است: یک هیولای شبیه مترسک که اعضای بدن آدم‌ها را می‌خورد و آن اعضا تبدیل به عضو واقعی بدن وی می‌شوند. اینکه یک هیولا به‌واسطه‌ی خوردن اعضای بدن شخصیت‌های قصه، برای خود بدن بسازد، ایده‌ی نوآورانه و ترسناکی است که پس از تماشای فیلم، تا مدت‌ها به آن فکر خواهید کرد.
۹- مه (The Mist)
- سال انتشار: ۲۰۰۷
- کارگردان: فرانک دارابونت
- بازیگران: توماس جین، مارسیا گی هاردن، لوری هولدن، آندره بروگر، توبی جونز، نیتن گمبل، شرمی لی
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۲ از ۱۰۰
یک فیلم هیولایی خوب، وضعیت روحی و روانی انسان‌های معمولی در رویارویی با یک موجود ناشناخته را با دقت بررسی می‌کند و فرانک دارابونت با مه موفق به انجام این کار شده است. اقتباسی از رمانی به همین نام نوشته‌ی استیون کینگ، فیلم شامل هیولاهای کشنده و خطرناکی می‌شود که از هوای مه‌آلود به نفع خود استفاده می‌کنند.
برگ برنده‌ی فیلم این است که هیولاهایش را به‌شکلی مرموز و مبهم عرضه می‌کند تا شخصیت‌ها و حتی مخاطبان نتوانند آن‌ها را به‌راحتی درک کنند. علاوه‌بر این، شخصیت‌ها به مسیرهای چالش‌برانگیزی سوق داده می‌شوند تا نتوانند به اخلاقیات پایبند باشند. آن‌ها در مواجهه با این هیولاها، ذات و ماهیت واقعی خود را نشان می‌دهند، به‌ویژه کسانی که حاضرند برای بقا هرکسی را قربانی کنند. فیلم برای جلوه‌های ویژه مورد انتقاد قرار گرفت اما برای سکانس‌های تعلیق‌آمیز و درون‌مایه‌ی سیاه تحسین شد. مه یکی از به‌یاد‌ماندنی‌ترین و تاریک‌ترین پایان‌های تاریخ سینما را هم دارد.
۸- آیین (The Ritual)
- سال انتشار: ۲۰۱۷
- کارگردان: دیوید براکنر
- بازیگران: ریف اسپال، آرشر علی، راب جیمز-کولیر، سم تراتون، متیو نیدهم، پل رید
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۳ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۴ از ۱۰۰
رویدادهای فراطبیعی و نامتعارفی که در جنگل‌های فیلم آیین رخ می‌دهد، شوم و هراس‌آور است و بی‌تردید شخصیت‌ها و بینندگان را می‌ترساند. با وجود این، عناصر وهم‌انگیز فیلم با هیولای اصلی یعنی «یوتون» (یکی از موجودات مشهور اساطیر اسکاندیناوی) قابل مقایسه نیستند.
فیلم شما را مجبور می‌کند تا به چهار قهرمان اصلی قصه اهمیت دهید، کسانی که به یاد دوست فقیدشان، به کوه‌پیمایی رفته‌اند. در ادامه، این شخصیت‌ها توسط گروهی ربوده می‌شوند که می‌خواهند آن‌ها را قربانی کنند تا به‌واسطه‌ی قدرت‌های یوتون، به جاودانگی برسند. این موجودِ خداگونه، ترس را در وجود شما زنده می‌کند و حتی کسانی که او را پرستش می‌کنند هم بی‌نهایت از او واهمه دارند. آیین فیلم اضطراب‌آوری است و می‌توانید حدس بزنید که مرگ شخصیت‌ها یکی پس از دیگری از راه خواهد رسید.
۷- بابادوک (The Babadook)
- سال انتشار: ۲۰۱۴
- کارگردان: جنیفر کنت
- بازیگران: اسی دیویس، نوآه ویسمن، دنیل هنشال، هیلی مکلهینی، باربارا وست، بن وینسپیر
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۸ از ۱۰۰
این ساخته‌ی جنیفر کنت، مخاطبان را با یک هیولای ساختگی وحشتناک به نام بابادوک آشنا کرد؛ موجودی که به کابوس بسیاری از مخاطبان تبدیل شد. آملیا (اسی دیویس) که همسرش را در یک تصادف از دست داده است، همراه با پسر شش ساله‌اش، سم (نوآه ویسمن) زندگی می‌کند. او به‌تدریج متوجه رفتارهای نامتعارف فرزندش می‌شود که گویی با یک هیولای خیالی در جنگ است. حضور این هیولا در زندگی آن‌ها پررنگ‌تر می‌شود و آملیا حالا برای مبارزه با آن باید راهی پیدا کند. جذابیت اصلی فیلم در این است که شما حضور بابادوک را در تمامی دقایق حس می‌کنید، حتی وقتی که در نماها حضور ندارد.
با اینکه هیولای فیلم به شدت ترسناک است اما بابادوک برای آملیا تجسم چیزی عمیق‌تر است. او پس از مرگ همسرش به غم و اندوه دچار شد و اجازه داد تا این غم وجود او را تسخیر کند و این مسئله با ظهور بابادوک هم‌زمان شد. (خطر اسپویل) هنگامی که آملیا بر اندوه غلبه کرد، توانست هیولا را مهار کرده و آرامش را به زندگی خود و فرزندش بازگرداند.
۶- آنچه در سایه‌ها انجام می‌دهیم (What We Do In The Shadows)
- سال انتشار: ۲۰۱۴
- کارگردان: تایکا وایتیتی، جامین کلمنت
- بازیگران: تایکا وایتیتی، جامین کلمنت، ریس داربی، جاناتان برو، کوری گونزالس-مکیوئر، استو رادرفورد
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۶ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۶ از ۱۰۰
تایکا وایتیتی در این فیلم، خون‌آشام‌ها و زیرژانر مستندنما (آثاری که ادای فیلم‌های مستند را درمی‌آورند) را تلفیق کرده است تا یک اثر کمدی-ترسناک متفاوت ارائه دهد. آنچه در سایه‌ها انجام می‌دهیم ثابت می‌کند که یک فیلم هیولایی خوب لزوما نباید به یک ژانر متکی باشد.
نقطه‌ی عطف فیلم این است که توانسته میان خون‌آشام‌های ترسناک و کمدی ملایم، تعادل ایجاد کند و تمرکز فیلم‌ساز روی قصه‌گویی قرار دارد. داستان پیرامون چهار هم‌اتاقی اتفاق می‌افتد که از قضا خون‌آشام هستند و امضاهای همیشگی تایکا وایتیتی نیز در اثر به چشم می‌خورد. آنچه در سایه‌ها انجام می‌دهیم شاید آن فیلم هیولایی مورد انتظار شما نباشد اما برای کسانی که به دنبال یک اثر کمدی متفاوت هستند راضی‌کننده خواهد بود. این فیلم یک مجموعه‌ی تلویزیونی باکیفیت هم دارد که ارزش تماشا دارد.
۵- شکار (Prey)
- سال انتشار: ۲۰۲۲
- کارگردان: دن تراختنبرگ
- بازیگران: امبر میدتاندر، داکوتا بیورز، میشل برفک، استورمی کیپ، جولیان بلک آنتلوپ، دین دی لیگرو
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۲ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۳ از ۱۰۰
فیلم شکار، هیولای سرشناس فرهنگ عامه یعنی «غارتگر» را به اوایل قرن شانزدهم آمریکا می‌برد؛ این بدین معنا است که این موجود ترسناک این‌بار با اعضای قبیله‌ی سرخپوستی کومانچی و تعدادی سرباز فرانسوی روبه‌رو خواهد شد. غارتگر، سربازهای مدرن با تجهیزات پیشرفته را از بین برده است حالا این سرخپوست‌ها با کمان و سلاح سرد چگونه می‌توانند در مقابل او ایستادگی کنند؟
مجموعه‌ی غارتگر همواره محبوب بوده است اما فیلم‌های اخیر نتوانستند در حد انتظار ظاهر شوند. اما با حضور دن تراختنبرگ (که «شماره ۱۰ خیابان کلاورفیلد» را در کارنامه دارد) در پشت دوربین و نقدهای مثبت، طرفداران کنجکاو شدند تا ببینند که این فیلم با هیولای محبوب آن‌ها چه کرده است و شکار کسی را ناامید نکرد. قهرمان قصه، با خلاقیت و هوشمندی به یک حریف قدرتمند برای غارتگر تبدیل می‌شود و بی‌دلیل نیست که بعضی از منتقدان فیلم را بهترین قسمت مجموعه می‌دانند.
۴- گودزیلا در برابر کونگ (Godzilla Vs. Kong)
- سال انتشار: ۲۰۲۱
- کارگردان: آدام وینگارد
- بازیگران: الکساندر اسکاشگورد، میلی بابی براون، ربکا هال، برایان تایری هنری، شون اوگوری
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۳ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۵ از ۱۰۰
هرگاه که از فیلم‌های هیولایی صحبت می‌شود، بسیاری از سینمادوستان ناخواسته به یاد «دنیای سینمایی هیولاها» می‌افتند که سال ۲۰۱۴ با «گودزیلا» آغاز شد و با «کونگ: جزیره‌ی جمجمه» (۲۰۱۷) و «گودزیلا: پادشاه هیولاها» (۲۰۱۹) ادامه پیدا کرد. این هیولاهای محبوب که پیشینه‌ای طولانی در تاریخ سینما دارند، سرانجام در فیلم گودزیلا در برابر کونگ فرصت زورآزمایی پیدا کردند.
در این فیلم، کینگ کونگ و گودزیلا در مقابل یکدیگر قرار می‌گیرند و تعدادی از هیجان‌انگیزترین سکانس‌های اکشن سال‌های اخیر را رقم می‌زنند. فیلم اگرچه مخالفانی هم دارد و حتی بعضی‌ها آن را ناامید‌کننده توصیف کرده‌اند اما در مجموع اثر بلاک باستری قابل‌قبولی است. فیلم به فروش خوبی رسید و اگر اتفاق خاصی رخ ندهد، دنباله‌ی آن سال ۲۰۲۴ روی پرده می‌رود.
۳- جواب منفی (Nope)
- سال انتشار: ۲۰۲۲
- کارگردان: جوردن پیل
- بازیگران: دنیل کالویا، کیکه پالمر، استیون ین، مایکل وینکات، کیث دیوید
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۹ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۳ از ۱۰۰
جوردن پیل در جواب منفی، یک هیولای منحصربه‌فرد به نام جین جکت را معرفی می‌کند که ظاهری شبیه به سفینه‌های فضایی دارد. این هیولا در حقیقت قصد آزار کسی را ندارد، کشتارهایش به‌خاطر گرسنگی است و تنها زمانی از کنترل خارج می‌شود که تحت فشار قرار می‌گیرد. جین جکت مثل انسان فکر نمی‌کند، نقشه نمی‌ریزد و او را باید به چشم حیوان ببینیم. پیل در یک‌سوم پایانی فیلم، به جای نمایش مبهم این هیولا، شکوه او را در کانون توجه می‌دهد و وقار جین جکت در سکانس‌های نهایی، خیره‌کننده و به‌طرز نفس‌گیری زیبا است.
جوردن پیل با جواب منفی به مضامین مهمی مانند گرایش مردم به شهرت نیز می‌پردازد. به طور خلاصه، فیلم به ما می‌گوید که اگر روزی موجودات فضایی پدیدار شوند، بسیاری از آدم‌ها تلاش می‌کنند تا از طریق آن‌ها به ثروت و شهرت برسند اما سوء‌استفاده از این موجودات با نتایج مثبتی همراه نخواهد بود. جواب منفی از آثار شاخص سال گذشته بود و همانند آنچه در سایه‌ها انجام می‌دهیم، چند ژانر مختلف را با یکدیگر تلفیق کرده، در نتیجه بهتر است آن را به چشم یک فیلم ترسناک خالص تماشا نکنید تا ناامید نشوید.
۲- قطار بوسان (Train To Busan)
- سال انتشار: ۲۰۱۶
- کارگردان: یان سنگ-هو
- بازیگران: گونگ یو، ما دونگ-سیوک، جیونگ یو-می، کیم سو-آن، چوی وو-شیک، کیم یو-سیونگ
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۶ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۴ از ۱۰۰
این ساخته‌ی یان سنگ-هو، داستان یک پدر و دختر را روایت می‌کند که سوار قطار بوسان شده‌اند تا دخترک روز تولدش را با مادر سپری کند اما آن‌ها نمی‌دانند که این سفر با انقلاب زامبی‌ها مصادف شده است. قطار بوسان فیلمی تراژیک و تعلیق‌برانگیز است که روابط انسانی را در کانون توجه قرار می‌دهد و زامبی‌های بی‌رحم و دیوانه‌واری را به تصویر می‌کشد.
شما با مسافران این قطار احساس هم‌ذات‌پنداری می‌کنید و نگران آن‌ها خواهید بود، اگرچه می‌دانید که هر لحظه ممکن است کشته شوند؛ از نوجوان‌هایی که برای یک بازی بیسبال سوار قطار شده‌اند تا یک زن باردار و همسرش. قطار بوسان این حقیقت تلخ را به ما یادآوری می‌کند که «معصومیت یک عنصر نجات‌بخش نیست». البته فیلم به سیاهی مطلق خلاصه نمی‌شود و درباره‌ی رستگاری پیام‌های مثبتی می‌دهد. این فیلم هیولایی برای نقدهایش به جامعه، یک داستان درگیرکننده و فضا‌سازی مورد تحسین قرار گرفت.
۱- هزارتوی پن (Pan’s Labyrinth)
- سال انتشار: ۲۰۰۶
- کارگردان: گیرمو دل تورو
- بازیگران: سرژی لوپس، ماریبل وردو، ایوانا باکرو، داگ جونز، آریانا خیل، آلکس آنگولو، مانولو سولو
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۲ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۵ از ۱۰۰
هیولاهای هزارتوی پن پیچیده و تاثیرگذار هستند؛ از فان (Faun) تا مرد رنگ‌پریده (Pale Man)، این موجودات شما را آشفته می‌کنند و هدفمند طراحی شده‌اند، به‌ویژه مرد رنگ‌پریده که اغلب یکی از خاطره‌انگیزترین هیولاهای ترسناک چند دهه‌ی اخیر در نظر گرفته می‌شود.
رویدادهای فیلم در دوران جهانی دوم رخ می‌دهد. اوفلیا (ایوانا باکرو) دختر نوجوانی است که با مادر باردار و ناپدری فاشسیت خود در اسپانیا زندگی می‌کند و یک روز پس از ملاقات با موجودی عجیب‌وغریب، به یک دنیای زیرزمینی جادویی قدم می‌گذارد. در پایان اما چیزی که باعث می‌شود هزارتوی پن را از فیلم‌های فوق متفاوت بدانیم این است که هیولاهای اصلی آن نه موجودات فانتزی یا فراطبیعی بلکه انسان‌ها هستند.
منبع: CBR
