ژانر اکشن به دلیل ماهیت خشونت‌بارش، یکی از جنجالی‌ترین ژانرهای تاریخ سینما است. از اوایل دهه‌ی ۱۹۳۰، نفوذ فیلم‌های خشن گانگستری که آن زمان ساخته می‌شد، یکی از اصلی‌ترین عوامل مؤثر بر نظامنامهی ساخت فیلم بود. فیلم‌های اکشن در طول سال‌ها به دلایل متعددی جنجالی بوده‌اند، از جمله سطح بالای خشونت بی‌دلیل، تکریم فعالیت‌های جنایی و جنایاتی که با تقلید از فیلم‌های خشن، رواج پیدا می‌کردند. با اینکه فیلم‌های اکشن و جنجالی بحث‌برانگیزند، اما بسیاری از آن‌ها محبوب مخاطبان و منتقدان واقع شده‌اند. این فهرست ده فیلم اکشن جنجالی را که طرفداران زیادی دارند و در فهرست برترین فیلم‌های تمام تاریخ جای گرفته‌اند معرفی می‌کند.
۱. فیلم اکشن «نشان‌شده برای کشتن» (Branded To Kill) خشونت یاکوزا را مسخره می‌کند
- سال اکران: ۱۹۶۷
- کارگردان: سیجون سوزوکی
- بازیگران: جو شیشیدو، کوجی نانبارا
- خلاصه داستان: یک آدمکش که آخرین مأموریت خود را انجام می‌دهد با همسر خیانتکار خود و زنی اسرارآمیز که علاقه‌ی بسیاری به مرگ دارد دچار تضاد می‌شود.
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۱۰۰ از ۱۰۰
«نشان‌شده برای کشتن» به کارگردانی سیجون سوزوکی چنان جنجالی بود که این کارگردان به مدت ده سال از ساخت فیلم در ژاپن منع شد. سوزوکی که همیشه پا را از محدودیت‌های سینمایی فراتر می‌گذاشت، به افزودن احساسات پوچ‌گرایانه و پست‌مدرن به فیلم‌های درجه ب مشهور است. «برند برای کشتن» به‌جای نمایش مستقیم خشونت، خشونتی خنده‌دار و کمدی را به تصویر می‌کشد که کلیشه‌های ژانر یاکوزا را به سخره می‌گیرد.
مدیران استودیو نیکاتسو (Nikkatsu) چنان از این فیلم سوزوکی خشمگین شدند که از اکران فیلم امتناع کردند، اما در نهایت یک شکایت رسمی مجبورشان کرد که فیلم را اکران کنند. «برند برای کشتن» علی‌رغم جنجالی بودنش تبدیل به یک فیلم کالت شد و کارگردانان بی‌شماری را تحت تأثیر قرار داد، از جمله کوئنتین تارانتینو، جان وو، پارک چان‌ووک و جیم جارموش.
۲. «من شیطان را دیدم» (I Saw The Devil) از نظر اخلاقی یکی از بدترین فیلم‌های سینما است
- سال اکران: ۲۰۱۰
- کارگردان: کیم جی-وون
- بازیگران: لی بیونگ-هان، چویی مین-سیک
- خلاصه داستان: سوهیون از نیروهای بسیار ورزیده‌ی پلیس است که نامزد باردارش به دست قاتلی سریالی به طرز فجیعی کشته شده است. اکنون سوهیون در پی یافتن این قاتل و انتقام‌گیری است.
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۱ از ۱۰۰
«من شیطان را دیدم»، فیلم بسیار شرورت‌بار کم جی‌وون، یک اکشن هیجانی انتقام‌جویانه است که بعضی از تکان‌دهنده‌ترین صحنه‌های خشن تاریخ سینما را به نمایش می‌گذارد. کمیته‌ی رده‌بندی رسانه‌ی کره در ابتدا اکران سینمایی فیلم را رد کرد، تا زمانی که بسیاری از صحنه‌های آن حذف شدند. کیم برای اکران جهانی تمام صحنه‌های حذف‌شده در اکران کره را بازگرداند، اما سکانس‌های دیگری را حذف کرد، از جمله یک صحنه‌ی واضح و پرجزئیات از تجاوز که در اکران کره نمایش داده شده بود.
ماهیت جنجالی و اختلاف‌برانگیز «من شیطان را دیدم» باعث شد عده‌ای فیلم را توهین‌آمیز بدانند، و عده‌ای دیگر به آن لقب شاهکار بدهند. مجله‌ی رولینگ استون (Rolling Stone) این فیلم را در فهرست بیست فیلم ترسناکی که هرگز ندیده‌اید قرار داد.
۳. «قهرمان» (Hero) آغازگر یک بحث سیاسی است
- سال اکران: ۲۰۰۲
- کارگردان: ژانگ ییمو
- بازیگران: جت لی، تونی لیانگ چائو وی، مگی ژانگ، ژانگ زییی
- خلاصه داستان: در چین، قرن سوم قبل از میلاد، مردی (جت لی)، پس از کشتن سه نفر از دشمنان امپراتور، آسمان (دانی ین)، شمشیر شکسته (چیو- وای) و برف پرنده (مان- یوک)، به حضور امپراتور چین (مینگ) شرف‌یاب می‌شود. اما امپراتور گزارش مرد را باور نمی‌کند و می‌گوید هدف اصلی او کشتن امپراتور است.
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۴ از ۱۰۰
«قهرمان» به کارگردانی ژانگ ییمو احتمالاً زیباترین و شاعرانه‌ترین فیلم اکشن تاریخ است. این فیلم از نظر بصری چنان خیره‌کننده است که بیشتر یادآور رقص باله است تا یک فیلم اکشن سنتی چینی. فیلم «قهرمان» برای ژانگ که سردمدار نسل پنجم فیلم‌سازان چین است، جنجال‌برانگیز شد؛ چرا که عده‌ی زیادی ورود جسورانه‌ی او به سینمای اکشن بلاک‌باستر را نوعی خیانت دانستند.
فیلم‌های ژانگ در طول دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ مستقل‌تر بودند و بر نقد دولت و اجتماع تأکید داشتند. بسیاری از فیلم‌هایی که ژانگ در این دوران ساخت، از اکران در چین منع شده بودند. هر چند «قهرمان» جرقه‌ی یک بحث سیاسی را زد، چرا که محققان بسیاری ادعا داشتند که «قهرمان»، استبداد چین را توجیه می‌کند و ایده‌آل‌های ملی‌گرایانه‌ی فرقه‌ی کمونیست چینی را تقویت می‌کند؛ چیزی که ژانگ قبل از این در آثار دیگرش از آن انتقاد کرده بود.
۴. «کارتر را بگیرید» (Get Carter) یکی از بهترین فیلم‌های انگلیسی تاریخ است
- سال اکران: ۱۹۷۱
- کارگردان: مایک هاجز
- بازیگران: مایکل کین، برنارد هپتون، بن آریس، بریت ایکلند
- خلاصه داستان: جک کارتر (کین) یک گانگستر لندنی به زادگاهش در شمال شرقی انگلستان بازمی‌گردد تا از مرگ تصادفی برادرش مطلع شود. با مشکوک بودن مرگ برادرش به تحقیق و بازجویی می‌پردازد.
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۷ از ۱۰۰
در فیلم «کارتر را بگیرید» مایکل کین در نقش خلافکاری بازی می‌کند که پس از مرگ برادرش، مصمم می‌شود که انتقام بگیرد. این فیلم در زمان اکرانش نظرات متفاوتی دریافت کرد، و منتقدان بسیاری از خشونت شدید فیلم، جنسیت‌زدگی واضح آن و بی‌اخلاقی شخصیت اصلی‌اش شکایت داشتند. «کارتر را بگیر» در ایالات متحده رده‌بندی X را دریافت کرد، و در سطح بین‌الملل درگیر سانسورهای زیادی شد.
وقتی به گذشته نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که «کارتر را بگیرید» یکی از برترین شاهکارهای سینمای بریتانیاست. انستیتوی فیلم بریتانیا، توتال فیلم (Total Film) و تایم اوت لاندن (Time Out London) همگی «کارتر را بگیرید» را یکی از برترین فیلم‌های تاریخ بریتانیا دانسته‌اند.
۵. فیلم اکشن «قاتلان بالفطره» (Natural Born Killers) به صنعت رسانه حمله می‌کند
- سال اکران: ۱۹۹۴
- کارگردان: الیور استون
- بازیگران: وودی هارلسون، جولیت لوئیس، رابرت داونی جونیور، تام سایزمور، تامی لی جونز
- خلاصه داستان: دو قربانی ناملایمات روانی در دوران کودکی در بزرگسالی عاشق یکدیگر می‌شوند و مرتکب یک سری قتل زنجیره‌ای می‌شوند و رسانه‌های جمعی با بی‌مسئولیتی از آن‌ها تجلیل می‌کنند.
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۴۸ از ۱۰۰
«قاتلان بالفطره» به کارگردانی الیور استون، یکی از جنجالی‌ترین فیلم‌های تاریخ است که به دلایل متعددی سروصدای زیادی به‌پا کرد. اول و مهم‌تر از همه، عده‌ی زیادی در صنعت رسانه از این موضوع ناراحت شدند که «قاتلان بالفطره»، رسانه را برای تکریم جنایتکاران و تبدیل آنان به سلبریتی، مقصر می‌داند. دوم اینکه فیلم به خودی خود بسیار خشن است. استون مجبور شد صحنه‌های زیادی را حذف کند تا فیلم شامل رده‌بندی بالای هفده سال نشود. کشورهای زیادی از جمله ایرلند، اکران فیلم را به‌کل قدغن کردند.
در آخر، عده‌ای «قاتلان بالفطره» را به‌خاطر جنایت‌های زیادی که با تقلید و الهام از این فیلم انجام شده است، مقصر دانسته‌اند. با اینکه جنایت‌های تقلیدی زیادی با الهام از «قاتلان بالفطره» رخ داده است، اما مشهورترین پرونده مربوط به کشتار دبیرستان کلمباین است. عبارت مخفف «ق‌ب» اسم رمز بین این دو قاتل بود.
۶. «صورت‌زخمی» (Scarface) نقش مهمی در تصویب نظامنامهی تولید فیلم ایفا کرد
- سال اکران: ۱۹۸۳
- کارگردان: برایان دی پالما
- بازیگران: آل پاچینو، میشل فایفر، استیون باوئر، ماری الیزابت ماسترانتینایو
- خلاصه داستان: سال ۱۹۸۰، در میامی، مهاجری کوبایی مصمم به یک گروه کارتل (قاچاق مواد مخدر) مسلط و بعد تسلیم طمع خودش می‌شود.
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۱ از ۱۰۰
اوایل دهه‌ی ۱۹۳۰ شاهد ظهور فیلم‌های ژانر گانگستری از جمله «دشمنان ملت» (The Public Enemy)، «سزار کوچک» (Little Caesar) و «صورت‌زخمی» بود. «صورت‌زخمی» جنجالی‌ترین فیلم این ژانر بود و برای اکران خود با موانع زیادی مواجه شد. اگرچه اداره‌ی هیز قدرت حذف سکانس‌های فیلم را نداشت، اما توانست اکران «صورت‌زخمی» را آن‌قدر به تعویق بیندازد که خشونت آن کمتر شود و سکانس‌هایی به آن اضافه شود که زندگی جنایتکارانه را محکوم می‌کردند.
اکران «صورت‌زخمی» در بسیاری از شهرها و ایالت‌های امریکا ممنوع شد و خشم سازمان‌های ایتالیایی-امریکایی زیادی را برانگیخت. دو سال پس از اکران فیلم، نظامنامهی تولید فیلم تصویب شد تا اجازه ندهد فیلم‌های دیگر، خشونتی در حد «صورت‌زخمی» داشته باشند.
۷. «هری کثیف» (Dirty Harry) یکی از برجسته‌ترین نقش‌های کلینت ایستوود است
- سال اکران: ۱۹۷۱
- کارگردان: دان سیگل
- بازیگران: کلینت ایستوود، هری گواردینو، اندرو رابینسون، رنی سانتونی، جان ورنن
- خلاصه داستان: بازرس هری کالاهان (ایستوود) که برای خشونتش معروف به «هری کثیف» است می‌کوشد تا شر یک قاتل روانی (رابینسون) را از سر جامعه کم کند.
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۹ از ۱۰۰
«هری کثیف» در میان بسیاری از نقش‌های به‌یادماندنی زندگی هنری کلینت ایستوود، تبدیل به نمادین‌ترین نقش‌آفرینی او شده است. «هری کثیف» که در زمان اکران خود در سال ۱۹۷۱ بسیار جنجال‌برانگیز بود، به دلایلی چون نمایش خشونت پلیس، سیاست‌های حامی حقوق جنایتکاران و ذات مجریان قانون، درگیر حواشی بسیاری شد. سکانسی از فیلم که در آن یک اتوبوس مدرسه پر از کودک ربوده می‌شد، الهام‌بخش جنایات تقلیدی بسیاری بود.
«هری کثیف» در حال حاضر به‌عنوان یکی از برترین فیلم‌های تاریخ شناخته می‌شود. موفقیت تجاری فیلم اصلی باعث شد که چهار دنباله از آن ساخته شود. در سال ۲۰۱۲، نام «هری کثیف» وارد فهرست ملی ثبت فیلم شد.
۸. «نبرد سلطنتی» (Battle Royale) یکی از جنجالی‌ترین فیلم‌های ژاپن است
- سال اکران: ۲۰۰۰
- کارگردان: کینجی فوکاساکو
- بازیگران: تاتسویا فوجیوارا، آکی مائدا، ماسانوبو آندو، کو شیباساکی، چیاکی کوری‌یاما، تاکشی کیتانو، آنا ناگاتا
- خلاصه داستان: در تلاش برای فرو کشاندن نزول و انحطاط رو به هرج و مرج و خشونت‌بار به وسیله‌ی جوانان سرکش کشور، دولت ژاپن گروهی از بچه‌های دانش‌آموز را به جزیره‌ای دورافتاده و تنها می‌فرستد و سه روز به آن‌ها مهلت می‌دهد تا تعدادشان را به یک نفر کاهش دهند که آن یک نفر نجات‌یافته‌ای تنبیه و تزکیه‌شده خواهد بود. گردن‌بندی حاوی مواد منفجره اطمینان می‌دهد که آن‌ها از قوانین این بازی پیروی خواهند کرد.
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۸ از ۱۰۰
«نبرد سلطنتی» آخرین فیلم کینجی فوکاساکو، فیلم‌ساز مشهور ژاپنی، یکی از جنجالی‌ترین فیلم‌های تاریخ ژاپن است. داستان فیلم بر گروهی از دانش‌آموزان مقطع راهنمایی تمرکز دارد که یک حکومت دیکتاتوری، آنان را مجبور می‌کند تا حد مرگ با هم بجنگند. خشونت آشکار «نبرد سلطنتی» نسبت به کودکان، موجی از نفرت و نارضایتی را به سوی فیلم روانه کرد.
پخش «نبرد سلطنتی» در بسیاری از کشورها ممنوع بود و تا یک دهه پس از ساخت اولیه‌اش در سینماهای ایالات متحده نیز اکران نشد. مسئولان کمپانی توئی (Toei) نمی‌خواستند «نبرد سلطنتی» را به پخش‌کنندگان امریکا بفروشند، چراکه می‌ترسیدند محتوای خشن فیلم منجر به شکایات قانونی شود.
۹. «این گروه خشن» (The Wild Bunch) خشونتی بی‌سابقه را به ژانر وسترن می‌آورد
- سال اکران: ۱۹۶۹
- کارگردان: سام پکین‌پا
- بازیگران: ویلیام هولدن، ارنست بورگناین، رابرت رایان، ادموند اوبرایان، وارن اوتس، هایمه سانچز، بن جانسون
- خلاصه داستان: یک گروه قانون‌شکن مسن به دنبال آخرین سرقت بزرگ خود هستند، همچنان که «امریکا»ی سنتی غرب کم‌کم دارد ناپدید می‌شود.
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۱ از ۱۰۰
«این گروه خشن» به کارگردانی سام پکین‌پا یک وسترن تجددگرایانه بود که خشونتی بی‌سابقه را در داستانی درباره‌ی زوال غرب وحشی در اوایل قرن بیستم به نمایش می‌گذاشت. «این گروه خشن» پیشتاز تکنیک‌های مدرن تدوین، فیلم‌برداری چنددوربینی و حرکات آهسته بود و خشونتی را به نمایش گذاشت که پیش از آن هرگز بر پرده‌ی سینما دیده نشده بود. محققان بسیاری به ارتباط بین «این گروه خشن» و خشونت شدید جنگ ویتنام اشاره کرده‌اند.
«این گروه خشن» در اولین روزهای سیستم رده‌بندی انجمن سینمایی امریکا به نمایش درآمد، که اول به فیلم رتبه‌ی X داده بودند و در نهایت تصمیم گرفتند که به آن رتبه‌ی R بدهند. در اوایل دهه‌ی ۱۹۹۰ قرار بود یک نسخه‌ی بازبینی‌شده با صحنه‌های اضافی پخش شود که در کمال تعجب در رده‌بندی بالای هفده سال قرار گرفت. پس از تجدیدنظر، دوباره به آن رتبه‌ی R داده شد.
۱۰. فیلم اکشن «بانی و کلاید» (Bonnie And Clyde) درهای خشونت را به روی فرهنگ آمریکایی باز می‌کند
- سال اکران: ۱۹۶۷
- کارگردان: آرتور پن
- بازیگران: وارن بیتی، فی داناوی، جین هکمن
- خلاصه داستان: این فیلم بر اساس ماجرایی واقعی یک زوج بانک‌زن به نام‌های «بانی پارکر» و «کلاید بارو» که در دهه‌ی ۱۹۳۰ توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرده بودند، ساخته‌شده است.
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۹ از ۱۰۰
در طول دهه‌ی ۱۹۶۰ قدرت نظامنامهی تولید فیلم کمتر و کمتر شد و در نهایت منجر به اکران «بانی و کلاید» در سال ۱۹۶۷ شد، که در آن زمان خشن‌ترین صحنه‌های تاریخ سینما را در خود داشت. «بانی و کلاید» اولین فیلمی بود که از ترقه استفاده کرد، دستگاه‌های منفجره‌ی کوچکی که روی بدن بازیگران نصب می‌شدند تا اصابت گلوله را شبیه‌سازی کنند.
به‌رغم جنجالی که پیرامون «بانی و کلاید» به‌پا شد، این فیلم در گیشه فروش خوبی داشت و جوانان ضد فرهنگ با آن ارتباط برقرار کردند. «بانی و کلاید» اکنون پس از پنجاه سال که از اکرانش می‌گذرد، همچنان یکی از فیلم‌های بدعت‌گذار هالیوود به حساب می‌آید.
منبع: cbr
