پیش از آنکه کمیکها و بازیهای ویدیویی در کانون توجه قرار بگیرند، منبع اصلی هالیوود برای اقتباس، کتابها بود و رمانهای پرفروش اغلب به فیلم تبدیل میشدند. جان گریشام، یکی از نویسندگان محبوبی بود که در دههی ۹۰ میلادی مورد توجه هالیوود قرار گرفت و فیلمهای شاخصی براساس آثارش ساخته شد. گریشام در آن روزها به حدی پرطرفدار بود که استودیوها حق امتیاز کتابهایش را پیشاپیش خریداری میکردند و ستارگان بزرگ برای حضور در این پروژهها با یکدیگر در نبرد بودند.
گریشام که بیشتر برای رمانهای تریلر-حقوقیاش شناخته میشود، یک آمار عجیبوغریب دارد و ۲۸ رمان او بهصورت متوالی در رتبهی اول پرفروشترین کتابهای بازار قرار گرفتهاند. علاوه بر این، تاکنون بیش از ۳۰۰ میلیون نسخه از کتابهای او فروش رفته است تا به یکی از موفقترین نویسندگان تاریخ تبدیل شود.
۷- خانهی رنگ شده (A Painted House)
- سال انتشار: ۲۰۰۳
- کارگردان: آلفونسو آرایو
- بازیگران: اسکات گلن، رابرت شان لنرد، ملیندا دیلون، لوگان لرمن، آدری ماری اندرسون، جفری لوئیس
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۴ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۲ از ۱۰۰
خانهی رنگ شده، فیلم و کتاب ویژهای برای جان گریشام است زیرا در این داستانِ شبهزندگینامهای، دوران نوجوانی خود را شرح میدهد. این قصه در مقایسه با دیگر آثار او تعلیق کمتری دارد، یک درام خالص به حساب میآید و فیلم تلویزیونی ساختهی آلفونسو آرایو هم یک برداشت صادقانه و وفادارانه از آن ارائه میدهد. قصه در سال ۱۹۵۲ اتفاق میافتد و از دیدگاه پسرک هفت سالهای به نام لوک چندلر (لوگان لرمن) روایت میشود که فرزند کوچک یک خانوادهی کشاورز پنبه است که با مشکلات مالی دستوپنجه نرم میکنند.
هنگامی که خانوادهاش برای کشت پنبه، چند نفر را استخدام میکنند، رویدادهای مختلفی برای لوک چندلر اتفاق میافتد و او به تجربههای تازهای میرسد. اگرچه با یک فیلم تلویزیونی روبهرو هستیم اما خانهی رنگ شده تیم بازیگری سرشناسی دارد، از جمله اسکات گلن، رابرت شان لنرد، پابلو شرایبر و آریجا باریکیس.
۶- هیئت منصفهی فراری (Runaway Jury)
- سال انتشار: ۲۰۰۳
- کارگردان: گری فلدر
- بازیگران: جان کیوسک، جین هکمن، داستین هافمن، ریچل وایس، استنلی اندرسون، کلیف کرتیس، نورا دان
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۳ از ۱۰۰
هنگامی که یک دلال سهام به نام جیکوب (دیلان مکدرموت) در دفتر کارش کشته میشود، همسر وی از شرکت تولیدکننده اسلحهای که با آن به قتل رسید، شکایت میکند. برای فرار از محکومیت، شرکت مذکور، رنکین فیچ (جین هکمن) را استخدام میکند که کارش کسب اطلاعات دربارهی هیئت منصفه است تا از این طریق بتواند آنها را تحتفشار قرار دهد. هماوردِ فیچ، وندل رُر (داستین هافمن) است که وکالت همسر بیوهی جیکوب را برعهده گرفته است.
اوضاع هنگامی پیچیدهتر میشود که یکی از اعضای هیئت منصفه به هر دو میگوید که میتواند روی نتایج تاثیر بگذارد و یک رقابت نزدیک برای تغییر دادن نظر اعضای هیئت منصفه آغاز میشود. این ساختهی گری فلدر، برداشت تاریکی از سیستم قضایی ارائه میدهد، پیچشهای داستانی غیرمنتظرهای دارد و از تیم بازیگری کمنظیری بهره میجوید (هکمن، هافمن، جان کیوسک و ریچل وایس). هیئت منصفهی فراری بازخوردهای مثبتی دریافت کرد اما در گیشه شکست خورد.
هکمن و هافمن پیش از آنکه مشهور شوند و در فیلم مشترکی حضور پیدا کنند، در دههی ۶۰ میلادی هماتاقی بودند. به همین دلیل، گری فلدر یک سکانس ویژه را برای آنها در فیلم قرار داد تا برای نخستین بار مقابل یکدیگر قرار بگیرند. هافمن در مصاحبهای دراینباره میگوید: «او [هکمن] پیش از من استخدام شد و من یکی از آخرین بازیگرانی بودم که به فیلم پیوست. کارگردان [گری فلدر] باخبر شد که ما سالها است همدیگر را میشناسیم اما هرگز با هم کار نکردهایم. در همین راستا، نزد نویسنده رفت و درخواست کرد که یک سکانس مشترک برای ما بنویسد».
۵- موکل (The Client)
- سال انتشار: ۱۹۹۴
- کارگردان: جوئل شوماخر
- بازیگران: سوزان ساراندون، تامی لی جونز، برد رنفرو، مری-لوئیز پارکر، آنتونی لاپالیا، آنتونی هیلد
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۰ از ۱۰۰
موکل، قصهی پسرک ۱۱ سالهای را روایت میکند که از قضا میداند جسد یک سناتور متوفی کجا دفن شده است. وکیل جوان، رجی لاو (سوزان ساراندون) تصمیم میگیرد تا از این کودک محافظت کند و اجازه ندهد که وکیل رقیب، رُی فولتریگ (تامی لی جونز) و اعضای مافیایی که سناتور را به قتل رساندهاند، او را نابود کنند.
این فیلم تریلر که مطابق معمول از ساختارهای دستگاه دادگستری انتقاد میکند، در گیشه موفق بود، نقدهای مثبتی دریافت کرد و سوزان ساراندون هم برای نقش رجی لاو، نامزد جایزهی اسکار شد. همانند دیگر اقتباسهای جان گریشام، نقشهای اصلی را بازیگران درجهیکی ایفا میکنند و در کنار ساراندون و لی جونز، چهرههایی همچون مری-لوئیز پارکر، آنتونی لاپالیا، برادلی وایتفورد و ویلیام اچ میسی حضور دارند.
۴- پروندهی پلیکان (The Pelican Brief)
- سال انتشار: ۱۹۹۳
- کارگردان: آلن جی پاکولا
- بازیگران: جولیا رابرتز، دنزل واشینگتن، سام شپارد، جان هرد، تونی گلدوین، ویلیام آترتون، استنلی توچی
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۶ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۵۴ از ۱۰۰
در این ساختهی آلن جی پاکولا، جولیا رابرتز و دنزل واشینگتن نقشهای اصلی را ایفا میکنند. دو قاضی دیوان عالی به قتل میرسند و هنگامی که دربی شاو (رابرتز)، یک دانشجوی جوان رشتهی وکالت مقالهای مینویسد که در آن دلیل مرگ آنها را مرتبط با دو سرمایهدار بزرگ حوزهی نفت میداند، آدمکشها تصمیم میگیرند تا دربی شاو را نیز به قتل برسانند. تنها کسی که حالا میتواند به او کمک کند، خبرنگار روزنامهی واشنگتن هرالد، گری گرنتهم (واشینگتن) است.
پروندهی پلیکان یک تریلر هیجانانگیز است که مانند دیگر قصههای جان گریشام، پیچشهای داستانی دور از انتظاری دارد و از استعدادهای بازیگری دو ستارهی خود (یکی از برترین فیلمهای دههی نودی واشینگتن) بهترین استفاده را میبرد. دیگر چهرههای فیلم هم حضور موثری دارند، بهویژه سام شپارد، تونی گلدوین، استنلی توچی، ویلیام آترتون، سینتیا نیکسون و جان لیسگو.
۳- زمانی برای کشتن (A Time To Kill)
- سال انتشار: ۱۹۹۶
- کارگردان: جوئل شوماخر
- بازیگران: ساندرا بولاک، ساموئل ال. جکسون، متیو مککانهی، کوین اسپیسی، اشلی جاد، دونالد ساترلند
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۸ از ۱۰۰
زمانی برای کشتن اولین کتاب جان گریشام بود و پس از موفقیتهای فیلم «شرکت»، این رمان نیز به یک اثر سینمایی تبدیل شد. قصه دربارهی وکیلی به نام جیک تیلر بریگنس (متیو مککانهی در فیلمی که او را به ستاره تبدیل کرد) است که باید از یک مرد سیاهپوست به نام کارل لی هیلی (ساموئل ال. جکسون) دفاع کند. هیلی به جرم قتل مردی که به دخترش تعارض کرد، دستگیر شده است و اگر بریگنس شکست بخورد، محکومیت سنگینی در انتظار هیلی خواهد بود.
بریگنس تلاش میکند که دادگاه هیلی عادلانه برگزار شود، آنهم در یک شهر جنوبی نژادپرست که سفیدپوستانش مخالف آزادی هیلی هستند و انتظارات دارند که بهسختی مجازات شود. آنها بریگنس را تهدید میکنند و حتی خانهاش را به آتش میکشند اما او حاضر نیست که تسلیم شود. دفاع از یک متهمِ آتش به اختیار ایدهی تازهای محسوب نمیشود اما این درام حقوقی-دادگاهی از هر نظر هوشمندانه و مهیج است و تیم بازیگری آن شاید به تنهایی کافی باشد تا به تماشای این فیلم تشویق شوید.
۲- بارانساز (The Rainmaker)
- سال انتشار: ۱۹۹۷
- کارگردان: فرانسیس فورد کوپولا
- بازیگران: مت دیمون، دنی دویتو، میکی رورک، جان ویت، کلیر دینز، دنی گلاور، روی شایدر، ویرجینیا مادسن
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۲ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۲ از ۱۰۰
این ساختهی فرانسیس فورد کاپولا، قصهی یک وکیل جوان (مت دیمون) را روایت میکند که باید با یک شرکت بزرگ بیمه که به سهلانگاری متهم شده است، در دادگاه مبارزه کند. پس از اینکه یک دختر جوان ۲۲ ساله به دلیل ابتلا به سرطان خون، جان خود را از دست داد زیرا ادارهی بیمه هزینهی عمل جراحی مغز استخوان او را پرداخت نکرد، حالا آنها باید جوابگو باشند اما با نفوذ بالایی که دارند، میخواهند راهی برای فرار از قانون پیدا کنند.
بارانساز (که با نام «دلال بیمه» نیز شناخته میشود) یکی از اولین فیلمهایی است که در آن مت دیمون نقش اصلی را ایفا کرد و او یکی از بهترین نقشآفرینیهای دراماتیک کارنامهاش را ارائه میدهد. بازی مت دیمون از این جهت تحسینبرانگیز است که باید در مقابل بزرگانی همچون دنی دویتو، میکی رورک، جان ویت و کلیر دینز قرار میگرفت. قصهی آرمانگرایانه فیلم از تقابل یک جوانِ جویای نام و یک شرکت پرنفوذ، یکی از بهترین اقتباسهای جان گریشام است. بارانساز نقدهای مثبتی دریافت کرد و با اینکه همهچیز برای موفقیت آن مهیا بود اما در گیشه شکست خورد.
۱- شرکت (The Firm)
- سال انتشار: ۱۹۹۳
- کارگردان: سیدنی پولاک
- بازیگران: تام کروز، جین تریپلهورن، جین هکمن، اد هریس، هالی هانتر، ویلفورد بریملی، گری بیوسی
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۶ از ۱۰۰
شرکت به اعتقاد اکثر منتقدان، بهترین اقتباس سینمایی از آثار جان گریشام است؛ شرکت همچنین اولین فیلم ساختهشده براساس کتابهای وی بود که مسیر را برای دیگر اقتباسها هموار کرد. این تریلر حقوقی داستان یک وکیل جوان و مطرح به نام میچ مکدییر (تام کروز) را روایت میکند که پس از استخدام شدن توسط یکی از بزرگترین شرکتهای شهر ممفیس، از رازهای تاریک آنها مطلع میشود. مکدییر پس از آگاهی از این اسناد محرمانه، از سوی اعضای عالیرتبهی شرکت تهدید میشود و زندگیاش به خطر میافتد. فیلم در گیشه موفق بود و به هالیوود نشان داد که سینمادوستان به آثار گریشام علاقهمند هستند.
این فیلم هیجانانگیز و تعلیقآمیز به کروز این فرصت را داد تا خودنمایی کند و مطابق انتظار، جین هکمن نیز مهارتهای بازیگریاش را به نمایش میگذارد. از کارگردانی سیدنی پولاک و موسیقی متن فوقالعادهی اثر – که نامزد اسکار شد – هم نباید عبور کرد که به جذابیت فیلم کمک شایانی کردهاند. طبق سنت اقتباسهای سینمایی گریشام، تیم بازیگری فیلم حیرتانگیز است: جین تریپلهورن، هال هالبروک، ویلفورد بریملی، اد هریس، دیوید استراترن و البته هالی هانتر که یک نامزدی اسکار هم بهدست آورد.
منبع: MovieWeb