۱۰ فیلم ابرقهرمانی برتر برای کسانی که این ژانر را دوست ندارند

با اینکه آثار ابرقهرمانی در سال‌های اخیر پادشاهان بی‌چون‌وچرای گیشه بوده‌اند و حتی به یک پدیده‌ی بزرگ فرهنگی تبدیل شده‌اند اما واقعیت این است که همه‌ی سینمادوستان این ژانر را دوست ندارند؛ حتی کسانی را پیدا می‌کنید که از فیلم ابرقهرمانی متنفر هستند یا آن‌ها را کودکانه و مضحک توصیف می‌کنند. خوشبختانه برای این افراد هم آثاری وجود دارد که آزاردهنده نیستند و شاید دیدگاه‌ آن‌ها را نسبت به این ژانر اندکی تغییر دهند.

فیلم‌های این فهرست، از فرمول‌های رایج ژانر ابرقهرمانی پیروی نمی‌کنند و در آن‌ها نوآوری به چشم می‌خورد. اکثر این آثار، بزرگسالانه هستند و واقع‌گرایی را در دستور کار قرار می‌دهند. مطابق معمول، فیلم‌های دیگری هم سزاوار حضور در این فهرست بودند، همانند «شوالیه‌ی تاریکی» (۲۰۰۸) که همان مسیر فیلم «آسیب‌ناپذیر» (۲۰۰۰) را ادامه داد و به همگان ثابت کرد که آثار ابرقهرمانی هم می‌توانند فلسفی یا جامعه‌شناختی باشند.

۱- آسیب‌ناپذیر (Unbreakable)

• سال انتشار: ۲۰۰۰
• کارگردان: ام. نایت شیامالان
• بازیگران: بروس ویلیس، ساموئل ال. جکسون، رابین رایت، اسپنسر تریت کلارک
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۰ از ۱۰۰

دیوید دان (بروس ویلیس) تنها بازمانده‌ی یک حادثه‌ی قطار و یک مرد معمولی است که زندگی شخصی چندان خوبی هم ندارد. ازدواجش ناموفق بوده است، مشکلات مالی دارد و هیچ‌چیز برایش خوب پیش نمی‌‌رود تا اینکه یک روز، یک مردِ عجیب‌و‌غریب و علاقه‌مند به کتاب‌های کمیک به نام الیجا پرایس (ساموئل ال جکسون) از راه می‌رسد و به او می‌گوید که چرا در حادثه‌ی قطار کشته نشده، زیرا او یک ابرقهرمان است! دان در ابتدا این حرف‌ها را جدی نمی‌گیرد اما پس از چند رویداد نامتعارف، دچار تردید می‌شود که شاید یک ابرقهرمان واقعی باشد.

فرضیه‌ای که ام نایت شیامالان در آسیب‌ناپذیر مطرح می‌کند، این است که شاید در جهان واقعی هم ابرقهرمان‌هایی وجود داشته باشند اما از قدرت خود آگاه نیستند و با یک شغل معمولی روزگار می‌گذرانند. از طرف دیگر، فیلم تلاش می‌کند تا حقیقتِ ابرقهرمان بودن در دنیای واقعی را بررسی کند و همان‌طور که در فیلم مشاهده خواهید کرد، ابرقهرمان بودن در عصر فعلی همانند کمیک‌ها رنگارنگ و هیجان‌انگیز نیست.

۲- سوپر (Super)

• سال انتشار: ۲۰۱۰
• کارگردان: جیمز گان
• بازیگران: رین ویلسون، الن پیج، لیو تایلر، کوین بیکن، ناتان فیلیون، مایکل روکر، گرگ هنری، شان گان
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۷ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۴۹ از ۱۰۰

سوپر همانند آسیب‌ناپذیر، مقوله‌ی ابرقهرمان را در یک جهان نزدیک به واقعیت موشکافی می‌کند و خبری از عناصر علمی-تخیلی و فانتزی نیست. قهرمان قصه، فرانک (رین ویلسون) از قابلیت ویژه‌ای بهره نمی‌برد اما باور دارد که صاحب قدرت‌های فراطبیعی است. پس از اینکه همسرش، او را برای یک فروشنده‌ی مواد مخدر ترک می‌کند، فرانک تصمیم می‌گیرد به شخصیت ساختگی ذهنش (یک ابرقهرمان) تبدیل شود تا همسرش را پس بگیرد و جلوی خلافکاران ایستادگی کند.

این ساخته‌ی جیمز گان، یک کمدی سیاه است که خشونت غیرمنتظره‌ای در آن به چشم می‌خورد. قصه درباره‌ی آدم‌هایی است که تصمیم می‌گیرند رویای تبدیل شدن به یک ابرقهرمان از دوران کودکی را در بزرگسالی به حقیقت تبدیل کنند. تنها مشکل این است (همان‌طور که فرانک هم به‌تدریج متوجه می‌شود) که کمیک‌ها بعضی از جزئیات مهم صف‌آرایی در مقابل خلافکاران را از شما پنهان می‌کنند، از جمله اینکه اگر در دنیای واقعی ادای ابرقهرمان‌ها را دربیاورید و مقابل خلافکاران قرار بگیرید، ممکن است به قتل برسید.

۳- مرد تاریکی (Darkman)

• سال انتشار: ۱۹۹۰
• کارگردان: سام ریمی
• بازیگران: لیام نیسون، فرانسیس مک‌دورمند، کالین فریلز، لاری دراک، نیکولاس ورث، دن هیکس
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۴ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۴ از ۱۰۰

اگر به دنبال یک فیلم سیاه کلاسیک هستید که پایان خوشی هم ندارد، مرد تاریکی بی‌تردید ارزش تماشا خواهد داشت. دکتر پیتون وست‌لیک (لیام نیسون)، در حال توسعه‌ی یک پوست مصنوعی است تا به‌واسطه‌ی آن افرادی که دچار سوختگی شده‌اند را درمان کند اما مشکل این است که این پوست پس از ۹۹ دقیقه به حالت عادی بازمی‌گردد. در ادامه به‌دلیل اسناد محرمانه‌ای که در اختیار دوستش قرار دارد، مافیا به وست‌لیک حمله می‌کند و او را تا حد مرگ مورد ضرب‌وشتم قرار می‌دهد.

وست‌لیک سعی می‌کند با آزمایش‌های مختلف خود را بهبود ببخشد اما نتیجه نمی‌گیرد، در عوض صاحب قدرت‌های فراطبیعی می‌شود. این قدرت‌ها اما عوارضی هم دارند و وست‌لیک را با اختلالات روانی روبه‌رو می‌کنند تا ثبات نداشته باشد. او حالا جز انتقام هیچ‌چیز نمی‌خواهد و تا افرادی که به او آسیب زده‌اند را به سزای اعمالشان نرساند، آرام نمی‌گیرد. فیلم از این جهت ابرقهرمانی در نظر گرفته می‌شود که وست‌لیک صاحب قدرت‌های فراطبیعی شده است اما او در مسیر انتقام، وارد جاده‌های تاریکی می‌شود که مشابه آن‌ را در فیلم‌های این ژانر کمتر پیدا می‌کنید.

۴- کونان بربر (Conan the Barbarian)

• سال انتشار: ۱۹۸۲
• کارگردان: جان میلیوس
• بازیگران: آرنولد شوارتزنگر، جیمز ارل جونز، ساندال برگمن، بن دیویدسون، ویلیام اسمیت، ماکس فون سیدو
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۹ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۵ از ۱۰۰

یک فیلم ابرقهرمانی کلاسیک که در آن آرنولد شوارتزنگرِ جوان قدرت‌های فیزیکی‌اش را به رخ می‌کشد. همانند مرد تاریکی، کونان نیز به دنبال انتقام است؛ او می‌خواهد انتقام قتل والدینش را از تولسا دوم (شخصیت‌منفی مشهور دنیای کونان بربر) بگیرد و در این راه با مار‌های بزرگ و جادوگران وارد مبارزه می‌شود.

سیاه و هیجان‌انگیز، کونان بربر همه‌ی امضاهای آشنای آثار سینمایی دهه‌ی ۸۰ میلادی را دارد، در نتیجه با عناصر سوال‌برانگیزی روبه‌رو خواهید شد که این روزها در فیلم‌ها دیده نمی‌شوند. فیلم یک دنباله به نام «کونان ویرانگر» هم دارد که سال ۱۹۸۴ روی پرده رفت و چندان موفق نبود.

۵- پلیس آهنی (RoboCop)

• سال انتشار: ۱۹۸۷
• کارگردان: پل ورهوفن
• بازیگران: پیتر ولر، نانسی آلن، رانی کاکس، دن اوهرلیهی، کورتوود اسمیت، میگوئل فرر
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۶ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۱ از ۱۰۰

یکی از ساخته‌های مشهور پل ورهوفن که سینمادوستان قدیمی از آن خاطرات زیادی دارند. داستان در آینده‌ی نزدیک و در شهر دیترویت اتفاق می‌افتد که غرق در فساد، جرم و جنایت است. افسر پلیس، الکس مورفی (پیتر ولر) به شکل بی‌رحمانه‌ای به قتل می‌رسد اما به عنوان یک سایبورگ (یک موجود نیمه‌ربات، نیمه انسان) احیا می‌شود تا شهر را پاکسازی کند و جنایت‌ها را کاهش دهد.

اعضای بدن الکس مورفی (به جز مغز و دستگاه گورش) با قطعات الکتریکی و مکانیکی جایگزین و او به پلیس آهنی تبدیل می‌شود. مورفی در ادامه همچون یک ربات، باید سه هدف اصلی را دنبال کند: کسب اعتماد مردم جامعه، محافظت از بی‌گناهان و اجرای قانون اما ناگهان روزهای گذشته‌، خانواده‌اش و کسی که او را به قتل رساند را به یاد می‌آورد و تصمیم می‌گیرد تا یک هدف جدید را دنبال کند: انتقام. این فیلم خشونت‌بار، از جامعه‌ی مدرن انتقاد می‌کند و برداشتی تلخ از یک ابرقهرمان ارائه می‌دهد.

۶- قاضی دِرِد (Judge Dredd)

• سال انتشار: ۱۹۹۵
• کارگردان: دنی کنن
• بازیگران: سیلوستر استالونه، آرماند آسانته، دایان لین، راب اشنایدر، یورگن پراخنو، ماکس فون سیدو
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۵.۶ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۲۲ از ۱۰۰

این فیلم اکشن دهه‌ی ۹۰ میلادی اگرچه در حدواندازه‌ی پلیس آهنی نیست اما نباید نادیده گرفته شود. رویدادها در دنیایی رخ می‌دهد که تشعشعات هسته‌ای آن را به مرز نابودی رسانده و قوانین تغییر پیدا کرده است؛ مجرمان دیگر به دادگاه نمی‌روند و پلیس‌ها به عنوان قاضی، می‌توانند در هر نقطه‌ی شهر، حکم صادر کرده و آن حکم را اجرا کنند. دِرِد یکی از این قاضی‌ها است که به کابوس خلافکاران تبدیل شده است.

قاضی درد در ابتدا با این هدف خلق شد تا یک شخصیت تاریک‌تر و جدی‌تر برای کمیک‌‌دوستان باشد و به‌سرعت طرفداران متعددی پیدا کرد. در سال‌های اخیر آثار متفاوتی پیرامون این ابرقهرمان تولید شده‌اند که در میان آن‌ها، تماشای نسخه‌ی ۲۰۱۲ را توصیه می‌کنیم که چندان دیده نشد. در این فیلم، کارل اربن نقش اصلی را برعهده دارد و برداشت خشن‌تری از قاضی درد ارائه می‌دهد.

۷- بلید (Blade)

• سال انتشار: ۱۹۹۸
• کارگردان: استیون نورینگتون
• بازیگران: وسلی اسنایپس، کریس کریستوفرسون، استیون درف، دانل لوگ، سنا لیثن، نو باشه رایت
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۱ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۵۷ از ۱۰۰

بلید اواخر دهه‌ی ۹۰ میلادی به اکران درآمد و به عنوان یک اثر «ابرقهرمانی تاریک»، چندان از سوی منتقدان و سینمادوستان درک نشد. قصه درباره‌ی یک مرد نیمه‌انسان، نیمه‌خون‌آشام است که خون‌آشام‌های شیطانی را شکار می‌کند و از بین می‌برد. با وجود این، بلید (وسلی اسنایپس) خودش هم مجبور است که خون انسان بنوشد تا زنده بماند و این مسئله باعث می‌شود تا در موقعیت‌های چالش‌برانگیزی قرار بگیرد.

بلید نشان داد که فیلم‌های ابرقهرمانی می‌توانند تاریک و حتی زشت باشند و برای موفقیت در گیشه، گاهی به ابرقهرمان‌های رنگارنگ نیازی نیست. فیلم دو دنباله هم دارد اما تقریبا یک مجموعه‌ی فراموش‌شده است که البته به‌زودی احیا خواهد شد. حضور این شخصیت در دنیای سینمایی مارول تایید شده است و فیلم مستقل او سال ۲۰۲۴ روی پرده خواهد رفت. در این فیلم، ماهرشالا علی نقش بلید را ایفا می‌کند.

۸- نگهبان شب (Nightwatch)

• سال انتشار: ۲۰۰۴
• کارگردان: تیمور بکمامبتوف
• بازیگران: کنستانتین خابنسکی، ولادیمیر منشوف، الکسی چادوف، ژانا فریسک، ویکتور ورژبیتسکی
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۴ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۰ از ۱۰۰

یک فیلم روسی کمتردیده‌شده که نباید آن را از دست دهید. اقتباسی از رمانی به همین‌ نام، ماجراها در مسکو و در محل سکونت «دیگران» (انسان‌هایی که صاحب قدرت‌های فراطبیعی هستند) اتفاق می‌افتد. دیگران به دو گروه روشنایی و تاریکی تقسیم شده‌اند و پس از قرن‌ها نبرد، در نهایت تصمیم می‌گیرند صلح کنند: یک جبهه، روز و دیگری شب را در اختیار می‌گیرد اما این صلح پایدار باقی نمی‌ماند.

نگهبان شب در دوره‌ی اکران، پرفروش‌ترین فیلم روسی تاریخ بود، رکوردهای گیشه‌ی این کشور را شکست و حتی فیلم‌سازان بزرگی همچون دنی بویل و کوئنتین تارانتینو آن را ستایش کردند. نگهبان شب فیلم تاریک و استرس‌زایی است و یادآور می‌شود که آثار ابرقهرمانی غیرآمریکایی هم می‌توانند جذاب باشند. فیلم یک دنباله با نام «نگهبان روز» (۲۰۰۶) هم دارد.

۹- تاریخچه (Chronicle)

• سال انتشار: ۲۰۱۲
• کارگردان: جاش ترانک
• بازیگران: دن دی‌هان، مایکل بی.جردن، الکس راسل، اشلی پلدن، مایکل کلی، آنا وود، لوک تایلر
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۵ از ۱۰۰

هنگامی که سه نوجوان، ناخواسته صاحب قدرت‌های فراطبیعی می‌شوند، مطابق انتظار، تصمیم نمی‌گیرند که جهان را نجات دهند. در عوض، آن‌ها از قدرت‌هایشان برای سرگرمی و تحقق رویاها و خواسته‌های شخصی‌شان استفاده می‌کنند. خیلی زود اما شرایط از کنترل خارج می‌شود و این نوجوانان که هنوز آمادگی دستیابی به چنین قدرت‌هایی را ندارند، دست به کارهای خطرناک و دیوانه‌واری می‌زنند.

تاریخچه در مقایسه با دیگر آثار این فهرست، فیلم واقع‌گرایانه‌‌تری است زیرا به ما رفتارهای یک انسان واقعی در مواجهه با قدرت‌های فراطبیعی را نشان می‌دهد. بسیاری از آدم‌ها اگر به چنین قدرت‌های دست پیدا کنند، نه تنها به نجات جهان اهمیتی نمی‌دهند بلکه تنها به فکر نیازهای شخصی خود خواهند بود. ما فرض را بر این می‌گذاریم که پیتر پارکر (مرد عنکبوتی) همیشه از قدرت‌هایش برای نابودی آدم‌های بد استفاده خواهد کرد اما اگر او تصمیم بگیرد از قدرت‌هایش به نفع خود استفاده کند، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟

۱۰- نگهبانان (The Watchmen)

• سال انتشار: ۲۰۰۹
• کارگردان: زک اسنایدر
• بازیگران: مالین اکرمان، بیلی کروداپ، متیو گود، جکی ارل هیلی، جفری دین مورگان، پاتریک ویلسون
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۶ از ۱۰
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۵ از ۱۰۰

در یک تاریخ متناوب، ایالات متحده در سال ۱۹۸۵ به یک کابوسِ دیستوپیایی تبدیل شده است که با فساد و جنایت پیوند خورده و جنگ سرد هم در راه است. در همین حین، گروهی از ابرقهرمانانِ بازنشسته که می‌خواهند علت مرگ یکی از دوستان قدیمی خود را کشف کنند، ناگهان در یک توطئه‌ی پیچیده گرفتار می‌شوند.

نگهبانان (واچمن) در حقیقت یک فیلم «ضدابرقهرمانی» است؛ در اکثر شخصیت‌های قصه ویژگی مثبتی به چشم نمی‌خورد. بعضی از آن‌ها قاتل هستند و برخی دیگر سادیست و حتی بی‌رحم. در نتیجه ارتباط برقرار کردن با این شخصیت‌ها آسان نیست زیرا دوست‌داشتنی نیستند و شما را آزار می‌دهند. آلن مور، خالق کمیک‌های واچمن، فیلم را اثری ضعیف توصیف کرده است اما حداقل از نظر بصری، وفادارانه به حساب می‌آید و بعضی از اِلمان‌های فلسفی قصه‌ی اصلی در آن به چشم می‌خورد.

منبع: Collider