فیلمهای رزمی گونهای بسیار سرگرمکننده و جذاب از آثار ژانر اکشن را تشکیل میدهند. در این مقاله ۲۵ فیلم برتر رزمی تاریخ سینما را به ترتیب زمان ساخت معرفی میکنیم و به بررسی بهترین فیلمهای این ژانر پرطرفدار میپردازیم.
وقتی حرف از فیلمهای رزمی به میان میآید محصولات آسیایی حرف اول و آخر را میزنند. تعداد پرشماری از این آثار به شکل سالانه در کشورهای آسیایی تولید میشوند که در بین آنها فیلمهای رزمی هنگ کنگی از سایرین شناختهشدهترند اما همانطور که در ادامه خواهید دید کشورهایی چون تایلند، اندونزی و تعداد دیگری از کشورهای جنوب شرق آسیا هم در این حوزه فعالاند و فیلمهای باکیفیتی را روانه بازار کردهاند.
در ادامه فهرستی از بهترین فیلمهای رزمی را برایتان آماده کردهایم که به ترتیب سال ساخت از اواسط دهه ۱۹۶۰ تا اوایل دهه ۲۰۱۰ را در برمیگیرند. در نظر داشته باشید که در این لیست تلاش کردهایم تا حد ممکن تنوع را حفظ کنیم و در عین حال فیلمهایی که در آنها بیش از مبارزات رزمی از سلاح گرم استفاده شده را هم از لیست کنار بگذاریم.
۱- شمشیرزن یک دست (One-Armed Swordsman)
- کارگردان: چانگ چه
- بازیگران: جیمی وانگ یو، لیزا چیائو چیائو، تیین فنگ
- سال ساخت: ۱۹۶۷
- کشور تولیدکننده: هنگ کنگ
فیلم «شمشیرزن یک دست» محصول استودیوی شاو برادرز یکی از پرنفوذترین و موثرترین آثار فیلمهای رزمی است و به همین دلیل در فهرست بهترین فیلمهای رزمی قرار گرفته.
استودیوی شاو را احتمالا باید استودیویی به حساب آورد که بیشترین تعداد فیلمهای رزمی را تولید کرده و این اثر بخصوص هم در زمانی از دوره فعالیت استودیو ساخته شده که آنها در اوج بودند؛ اواخر دهه ۱۹۶۰ وقتی که ۳۵ شرکت، ۱۳۰ سینما، ۹ پاک تفریحی و ۳ استودیو در اختیار این مجموعه بود.
موفقیت شمشیرزن یک دست منجر به ساخت دو دنباله و تبدیل آن به اولین فیلم در یک مجموعه شد و تعداد بیشماری اثر هم به تقلید از آن ساخته شدند.
از اینها که بگذریم، شمشیرزن یک دست اولین فیلم رزمی در سبک خود بود که بر ضدقهرمان به شکلی بسیار جدی تاکید داشت، مبارزات با شمشیر در آن خیرهکننده و بسیار پرشدت بود، خون و خونریزی چشمگیر بود و به شکل کلی سطحی از خشونت را ارایه میکرد که پیش از آن بیسابقه یا کمسابقه بود.
فروش فیلم شمشمیرزن یک دست هم باعث شد جایگاه فیلم با دیگر آثار مشابه آن متفاوت باشد؛ این اثر رزمی اولین فیلم در نوع خود بود که به فروشی معادل ۱ میلیون دلار هنگ کنگ رسید و جیمی وانگ قهرمان فیلم صرفا بخاطر حضور در همین یک اثر به ستاره سینما هنگ کنگ تبدیل شد.
داستان فیلم از طریق روایت حمله به مدرسه گلدن سوارد آغاز میشود؛ یکی از خدمتکاران مدرسه برای دفاع از جان استادش خود را به شکلی ایثارگرانه فدا میکند و استاد هم در پاسخ به این فداکاری پسر بازمانده این خدمتکار را به شاگردی قبول میکند. سالها گذشته و پسر یکی از شاگردان برتر مدرسه است اما بخاطر رگ و ریشه خانوادگیاش تحقیر میشود، وقایعی منجر به قطع دست او شده و در نهایت او از طریق فنون رزمی کنگ فو به عنوان یک شمشیرزن یک دست تعلیمی ویژه میبیند.
جیمی وانگ بازیگر اصلی فیلم از نظر رزمی ستارهای در حد و اندازههای بروسی لی و جکی چان نیست و همین هم نشان میدهد که کارگردان اثر تا چه حد هنرمندانه از طریق فنون سینمایی موفق شده این بازیگر را همچون یک شمشیرزن مسلط و قدرتمند نمایش دهد.
سوای جنبههای رزمی و اکشن موثر فیلم، کارگردان نگاهی نیز به بعضی مسائل اجتماعی و عاطفی دارد از جمله وفاداری، بخشش و تا حدی عشق
۲- مسافرخانه اژدها (Dragon Inn)
- کارگردان: کینگ هو
- بازیگران: لینگ فانگ شانگوئن، چون شی، یینگ بای
- سال ساخت: ۱۹۶۷
- کشور تولیدکننده: تایوان
در دوران سلسله مینگ، خواجه کائوی فاسد و قدرتمند، وزیر دفاع را که مهمترین رقیب سیاسیاش است، میکشد و فرزندان او را به نقطهای نزدیک مرز تبعید میکند. کائو قصد دارد در آن منطقه فرزندان دشمنش را هم بکشد. در حالی که بچهها به کاروانسرای اژدها پناه بردهاند قاتلین مزدور کائو برای حمله آماده میشوند اما چند شمشیرزن در حال سفر هم همزمان از آن منطقه عبور میکنند و نقشه قتل طراحیشده را بهم میریزند.
کینگ هو کارگردان فیلم در این اثر تلاش کرده یک فیلم رزمی کاملا متفاوت با محصولاتی شبیه به آثار استودیوی شاو برادرز تولید کند و موفق شده از طریق چندین داستان فرعی به فیلمنامه عمق ببخشد. هو همچنین حضور زنان در فیلمهای رزمی را به شکلی کاملا متفاوت روایت کرد. وجود خواجهای شیطان صفت و فرزندان یک مقام بلندپایه ترورشده از جمله مضامینی بود که در سالهای آتی بارها در فیلمهای دیگری هم تکرار شد اما نقطه آغاز آن فیلم «مسافرخانه اژدها» بود.
صحنههای درگیری فیلم به کیفیت باقی آن است اما باید تاکید کرد که این کیفیت بیشتر محصول تدوین سریع است تا تنظیم حرکات فیزیکی. نزاع پایانی هم حقیقتا باشکوه از آب درآمده و موفق میشود تنش را در کل زمان نسبتا طولانیاش به خوبی حفظ کند.
۳- رئیس بزرگ (The Big Boss)
- کارگردان: لو وی
- بازیگران: بروس لی، ماریا یای، جیمز تین
- سال ساخت: ۱۹۷۱
- کشور تولیدکننده: هنگ کنگ
چنگ چائو-آن (با بازی بروس لی) مردی چینی است که اخیرا به تایلند آمده تا با عموزادههایش زندگی و در یک کارخانه کار کند.
به دلیل برخی مشاجرات قبلی چنگ سوگند خورده که دیگر هرگز مبارزه نکند. اما هنگامی که عموزادههای او تک تک پس از ملاقات با رییس بزرگ به شکل مرموزی ناپدید میشوند چنگ تصمیم میگیرد مساله را شخصا و با دستان پرتوانش حل کند.
لو وی در فیلم «رییس بزرگ» با بهرهگیری از تواناییهای خیرهکننده بروس لی اثری بسیار سرگرمکننده ارایه میکند که تعدادی از موثرترین صحنههای رزمی کارنامه کاری بروس لی را در خود دارد. به شکل ویژه میشود به صحنه پایانی و صحنه درون کارخانه اشاره کرد که به یکی از نمادهای معرف این سبک و شخص بروس لی تبدیل شدند و این اثر را هم در میان بهترین فیلمهای رزمی قرار دادند.
۴- اندکی ذن (A Touch of Zen)
- کارگردان: کینگ هو
- بازیگران: سو فنگ، روی چیائو، جکی چان
- سال ساخت: ۱۹۷۱
- کشور تولیدکننده: تایوان
فیلم درباره یک نقاش مستعد به نام گو است که هنوز با مادرش زندگی میکند. در حالی که دختری جوان و مادرش به همسایگی آنها در یک خانه طلسمشده نقل مکان کردهاند مادر برای ترتیبدادن ازدواج پیشقدم میشود. گرچه ازدواج شکل نمیگیرد اما این آشنایی منجر به ایجاد یک پیوند دوستی شده و دختر داستان زندگیاش را بازگو میکند؛ او از دست مردی فرار میکند که پدرش را کشته و قصد دارد کل خانواده را هم به قتل برساند.
کینگ هو کارگردان فیلم سینمایی «اندکی ذن» تلاش کرده در این اثر سینمایی به ژانر غنای بیشتری ببخشد و در عمل هم موفق شده یکی از نقاط اوج آثار رزمی را رقم بزند.
فیلمنامهای دارای جزییات، تحلیل عمیق شخصیتها، نمادپردازیهای تاثیرگذار و قدرت تکنیکی در کنار طراحی ماهرانه صحنههای اکشن، فیلم اندکی ذن را به یکی از آثار سینمای رزمی تبدیل کرده که هیچ علاقهمندی نباید دیدنش را از دست بدهد.
۵- مشت خشم (Fist of Fury)
- کارگردان: لو وی
- بازیگران: بروس لی، نورا میائو، جیمز تین
- سال ساخت: ۱۹۷۲
- کشور تولیدکننده: هنگ کنگ
اولین فیلمی که شخصیت مشهور سینمای رزمی، چن زن (با بازی بروسلی) در آن به مخاطبان معرفی شد فیلم «مشت خشم» بود که تحت عنوان «خشم اژدها» هم میشناسیمش. مشت خشم بدون تردید یکی از بهترین فیلمهای رزمی همه دورانها است.
در مشت خشم قهرمان فیلم برای ازدواج با نامزدش به شانگهای باز میگردد اما به محض رسیدن از مرگ استادش تحت شرایطی مشکوک مطلع میشود.
بروس لی خود صحنههای رزمی فیلم را طراحی کرده و میتوان ادعا کرد مشت خشم به شکلی تمامعیار از تواناییهای ورزشکارانه او بهره گرفته است. فیلم تعداد زیادی مبارزه سرگرمکننده و جذاب دارد که در همه آنها بروس لی با سرعت و مهارتی خیرهکننده مخاطب را میخکوب مهارتهای رزمیاش میکند.
نکته جالب دیگر درباره این فیلم ساختار صحنههای اکشن است؛ در فیلمهای قبلی که تا آن زمان ساخته میشد صحنههای اکشن طبق ساختار اپرای چینی سازماندهی میشد اما در این اثر فیلمهای سامورایی ژاپنی الهامبخش تنظیم ساختار فیلم بودند. همین موضوع قدرت و توانمندیهای بروس لی را به شکل مشهودتری نمایش داد و باعث شهرت فزاینده او بویژه در ایالات متحده آمریکا شد.
۶- استاد گیوتین پرنده (Master of Flying Guillotine)
- کارگردان: جیمی وانگ یو
- بازیگران: جیمی وانگ یو، کوم کانگ، دوریس لانگ
- سال ساخت: ۱۹۷۶
- کشور تولیدکننده: تایوان
فیلم سینمایی «استاد گیوتین پرنده» دنباله «مشتزن یکدست» (One Armed Boxer) اثر دیگر جیمی وانگ بود. وانگ خود فیلمنامه استاد گیوتین پرنده را نوشت، در آن بازی کرد و به کارگردانیاش پرداخت.
استاد گیوتین پرنده با مرور زمان به جایگاه یک فیلم کالت ارتقا پیدا کرد و سرچشمه الهامبخش بازیهای ویدیویی همچون «مبارزان خیابانی» (Street Fighter) و «نبرد فناپذیران» (Mortal Kombat) شد. همچنین کارگردانی مثل کوئنتین تارانتینو از بعضی تمهای این فیلم در آثارش بهره گرفته است.
فیلم درباره یک راهب پیر است که قصد دارد از یک مشتزن یکدست انتقام بگیرد؛ این مشتزن دو نفر از شاگردان راهب را به قتل رسانده. برگزاری یک مسابقه که مشتزن یکدست در آن حضور دارد و راهب نیز به آن دعوت شده چنین فرصتی را در اختیار او قرار میدهد تا در جهت هدفش تلاش کند.
مهمترین دستاورد وانگ در این اثر سینمایی به تصویر کشیدن مبارزههای گوناگون به شیوهای بهیادماندنی است؛ از جمله این مبارزهها میتوان به یک مشتزن تایلندی اشاره کرد که پیش از هر مبارزه میرقصد یا یک مبارز ژاپنی عجیب که فیلم از طریق نام او و تکنیکهایی که به کار میبرد وجوه شوخطبعانه خود را نمایان میکند.
استاد گیوتین پرنده از جمله آثاری بود که پیشگام به کارگیری الگوهای این ژانر بود؛ الگوهایی که در سالهای بعد بسیار ریشهدار و پرتکرار شدند از جمله استفاده از مسابقات رزمی برای رویارویی حریفان یا نادیدهگرفتن قواعد مربوط به جاذبه در حرکات رزمیکاران.
بعضی از صحنههای اکشن فیلم بهوضوح دیوانهوار و غیرقابل قبول به نظر میرسند اما با این وجود تاثیرگذارند و آخرین صحنه که رویارویی دو رقیب را نشان میدهد حقیقتا عالی از آب درآمده.
۷- سی و ششمین تالار شائولین (The 36th Chamber of Shaolin)
- کارگردان: لائو کار-لیانگ
- بازیگران: گوردون لیو، لو لیه
- سال ساخت: ۱۹۷۸
- کشور تولیدکننده: هنگ کنگ
دولت منچو خانواده و معلم سان ته جوان را میکشد؛ او نیز برای انتقامگیری تصمیم میگیرد به معبد شائولین رفته تا کنگ فو بیاموزد.
تمرینها در معبد بسیار سختگیرانهاند و سان ته برای کاملکردن تکنیک و به نهایت رساندن سرعتش باید ۳۵ سطح مختلف را پشت سر بگذارد. در حالی که او در حال تکمیل تمرینهایش است معبد او را به شکلی مخفیانه تبعید میکند تا این امکان در اختیارش قرار گیرد که به مردم در مبارزه با سرکوبگران کمک کند.
«سی و ششمین تالار شائولین» را لائو کار-لیانگ کارگردانی کرده است؛ این هنرمند پیشتر با استودیوی شاو برادرز همکاری تنگاتنگی داشت و برای بسیاری از فیلمهای این استودیو از جمله شمیشرزن یکدست به طراحی صحنههای رزمی پرداخته بود.
لائو کار-لیانگ در کارگردانی سی و ششمین تالار شائولین تاکیدی ویژه بر ریتم و توجهی خاص به جزییات داشته.
صحنههای اکشن فیلم با عنایت کامل به مهارتهای رزمی گوردون لیو طراحی و نتیجه نهایی هم بسیار روان و هماهنگ با دیگر صحنهها حاصل شده. فیلم در زمینه فیلمبرداری هم حرفهای زیادی برای گفتن دارد در شرایطی که از دوراهیهای اخلاقی و فلسفی آن هم نمیشود به سادگی عبور کرد.
۸- مار در سایه عقاب (Snake in the Eagle’s Shadow)
- کارگردان: یوئن وو-پینگ
- بازیگران: جکی چان، یوئن سیو-تیین، هوانگ جانگ-لی
- سال ساخت: ۱۹۷۸
- کشور تولیدکننده: هنگ کنگ
چیان فوی جوان و نادان از کارکنان یک مدرسه هنرهای رزمی است؛ او در این مدرسه عموما توسط اساتید کتک میخورد و هرگز شانسی واقعی برای آموختن هنرهای رزمی پیدا نمیکند.
روزی چیان فو به یک گدا غذا میدهد اما مشخص میشود این مرد ظاهرا بینوا همان پای چنگ تاین استاد سبک مار است که اخیرا از دست گروه عقاب پنهان شده. چنگ تاین تصمیم میگیرد سبک ویژه و معروفش را به چیان فو بیاموزد.
فیلم سینمایی «مار در سایه عقاب» برای یوئن وو-پینگ کارگردان اثر که فیلم اولش را میساخت یک نقطه عطف بود؛ در عین حال در کارنامه کاری جکی چان هم اثر بسیار مهمی به حساب میآمد چرا که نشان داد این بازیگر در فیلمهای رزمی کمدی مستعد است. در واقع روشن شد که چان نمیتواند جایگزین ستارهای چون بروس لی شود اما میتواند سبک کمدی خاص خود را داشته باشد؛ سبکی که به خلق تعدادی از بهترین فیلمهای رزمی با تم کمدی منجر شد.
باید اعتراف کرد که فیلم در لحظاتی کمدی را به سطح دلقکبازی تنزل میدهد با این همه صحنههای اکشن واقعا گیرایی دارد و تواناییهای کارگردان و بازیگران را به روشنی نمایان میکند.
یوئن وو-پینگ کارگردان اثر در همان سال فیلم «استاد مست» (Drunken Master) را هم با بازی جکی چان ساخت؛ این فیلم هم شباهت بسیاری با مار در سایه عقاب داشت و اغلب بازیگران دو اثر مشترک بودند. در ادامه به این فیلم نیز خواهیم پرداخت.
۹- استاد مست (Drunken Master)
- کارگردان: یوئن وو-پینگ
- بازیگران: جکی چان، یوئن سیو-تیین، هوانگ جانگ-لی
- سال ساخت: ۱۹۷۸
- کشور تولیدکننده: هنگ کنگ
جکی چان در فیلم سینمایی «استاد مست» همه ویژگیهای متمایزی که آثارش را چنین متفاوت کرده از خود بروز داده است. فی هونگ پسر یک استاد مشهور کونگ فو است و به دلیل درگیریهای همیشگیاش عموما خود را به دردسر میاندازد و پدرش را خشمگین میکند. رفتار پسر باعث میشود پدر برای تنبیهش او را نزد استادی بفرستد که تمرینات فوقالعاده سختگیرانهای دارد.
سبک جکی چان در فیلم استاد مست به اوج خود رسیده و با شوخطبعی ویژه، صحنههای اکشن چشمگیر و حرکات بدنی پرانعطاف دائمی همراه است.
یوئن وو-پینگ که سابقه پرباری در طراحی صحنههای اکشن فیلمهای رزمی دارد و مبارزههای چشمنوازی را جلوی دوربین برده در این فیلم هم نمونهای از بهترین مبارزههای دوره خود را به ثبت میرساند.
۱۰- قصاب باشکوه (The Magnificent Butcher)
- کارگردان: یوئن وو-پینگ
- بازیگران: سامو هونگ، کوان تاک-هینگ، یوئن بیائو
- سال ساخت: ۱۹۷۹
- کشور تولیدکننده: هنگ کنگ
سومین و آخرین فیلم یوئن وو-پینگ که در لیست بهترین فیلمهای رزمی قرار دارد برخلاف دو اثر قبلی با بازی جکی چان همراه نیست.
در واقع فیلم استاد مست باعث تولید چندین فیلم دیگر توسط کارگردانهای مختلف شد که از میان آنها بهترین نمونه فیلم «قصاب باشکوه» بود.
در این فیلم لام سای-وینگ یک هنرجوی متوسط استاد وونگ فی هانگ است که با گروه رقیب درگیریهایی دارد. هنگامی که برادر او به همراه همسرش وارد شهر میشوند گروه رقیب همسر برادرش را میربایند. این ماجرا به یک سلسله وقایع دیگر از جمله قتل و مبارزات مختلف منجر میشود.
سامو هونگ بازیگر نقش اصلی فیلم، در این اثر فوقالعاده موفق عمل کرده و در لحظاتی از نظر کیفیت بازی از جکی چان کاملا فراتر رفته است. فیلم مثل دو اثر قبلی کارگردانی شده توسط یوئن وو-پینگ ترکیبی است از صحنههای رزمی و نوعی کمدی که هر دو به دلیل حضور سامو هونگ (بویژه به دلیل فیزیک خاص این بازیگر) در بهترین شکل خود قرار دارند؛ البته نباید تاثیر طراحیهای کارگردان کارکشته رزمیساز این اثر را هم نادیده گرفت.
۱۱- پسر عیاش (The Prodigal Son)
- کارگردان: سامو هونگ
- بازیگران: سامو هونگ، یوئن بیائو، لام چینگ-یینگ
- سال ساخت: ۱۹۸۱
- کشور تولیدکننده: هنگ کنگ
فیلم سینمایی «پسر عیاش» یکی از بهترین نمونههای آثار سنتی ساخته شده در زمینه کونگ فو است. این اثر داستان دو ورزشکار سبک وینگچون (یکی از سبکهای ورزش رزمی چینی کونگ فو) را دنبال میکند.
لئونگ چانگ پسر یک کارآفرین ثروتمند است و خانوادهاش به دروغ برایش چنین تصوری ایجاد کردهاند که در سطح یک استاد به مهارت دست یافته. آنها در هر مبارزه به رقیب پول پرداخت میکنند تا با شکستخوردن از پسرشان تصور او را از قدرتش از بین نبرند. طبیعتا این موضوع را همه میدانند به جز لئونگ چانگ.
ماجرا زمانی دستخوش چالش میشود که چانگ، لئونگ یی تای را به مبارزه فرا میخواند اما خانواده او قادر نیست یی تای را با پول بخرند؛ به این ترتیب چانگ باید با یی تای این بار به شکل واقعی مبارزه کند.
سامو هونگ که خود بازیگر فیلمهای رزمی بوده در این اثر علاوه بر بازی به کارگردانی هم پرداخته و با مهارت بازیگران دیگر را چنان هدایت کرده که بهترین عملکرد ممکنشان را جلوی دوربین بیاورند.
ترکیب عملکرد سهبازیگر فیلم چنان درخشان بود که جایزه بهترین طراحی حرکات اکشن را در جوایز فیلم هنگ کنگ سال ۱۹۸۳ نیز به خود اختصاص داد.
اگر صحنههای رزمی و اکشن را کنار بگذاریم باقی فیلم از نوعی کمدی فارس (Farce) بهره برده که ادامه سبک جکی چان است؛ سبکی شامل شخصیتهای مضحک، شوخیهای بزنوبکوب و مسخرگیها و دلقکبازیهای بازیگر که اینجا بیشتر توسط خود سامو هونگ ایفا میشد.
۱۲- هشت اژدهای جنگنده قطب (The Eight Diagram Pole Fighter)
- کارگردان: لائو کار-لیانگ
- بازیگران: گوردون لیو، الکساندر فو، کارا هوی
- سال ساخت: ۱۹۸۴
- کشور تولیدکننده: هنگ کنگ
خانواده یانگ گروهی متشکل از هفت برادر است که به همراه پدرشان از سلسله حاکم سونگ دفاع میکنند اما پانگ مای ژنرال حیلهگر نسبت به موقعیت این خانواده حسادت دارد و با همراهی تارتارها که از دشمنان بدجنس خانداناند علیه این خانواده دست به توطئه میزنند. این توطئه به قتل اعضای خانواده منجر میشود؛ اما دو برادر پنجم و ششم از آنها زنده میمانند.
برادر ششم به خانه بازمیگردد اما در نهایت تحت فشار دیوانه میشود. تنها پنجمین برادر باقی میماند که قصد انتقامگیری دارد.
فیلم سینمایی «هشت اژدهای جنگنده قطب» بهترین همکاری لائو کار-لیانگ کارگردان اثر با گوردون لیو بازیگر فیلمهای رزمی است.
تلاش کارگردان در این فیلم برای نمایش هنرهای رزمی در واقعیترین و جذابترین شکلش به اوج رسیده است. در عین حال مضامین حاشیهای دیگری چون ذن (مکتبی در مذهب بودایی) و بازی فوقالعاده آلکساندر فو (در نقش برادری که به تدریج سلامت عقلش را از دست میدهد) عمق مضاعفی به اثر میبخشد.
در کل میتوان ادعا کرد فیلم سینمایی هشت اژدهای جنگنده قطب موفق میشود از مرزهای این آثار رزمی فراتر رود و دستاوردی درخشان را به نام خود ثبت کند.
۱۳- روزی روزگاری در چین ۲ (Once Upon a Time in China II)
- کارگردان: تسوی هارک
- بازیگران: جت لی، روزاموند کوآن، دانی ین
- سال ساخت: ۱۹۹۲
- کشور تولیدکننده: هنگ کنگ
وونگ فی قهرمان مردمی چینی که در کار طبابت است و همزمان متخصص هنرهای رزمی به حساب میآید برای شرکت در یک سمینار پزشکی وارد گوانگژو میشود. وونگ در رویارویی بین تیمی از مبارزان و مقامات کاخ درگیر میشود. او در نهایت رهبر مبارزان را ملاقات کرده و با آنها احساس نزدیکی میکند.
وقتی این مبارزان بازداشت میشوند، وونگ فی تلاش میکند آزادشان کند؛ اقدامی که به درگیریهای دیگری منجر میشود.
«روزی روزگاری در چین ۲» بهترین قسمت از این مجموعه سینمایی، عصاره هنرهای رزمی هنگ کنگ را در یک اثر جمعآوری کرده است.
فیلم را تسوی هارک کارگردانی کرده و یوئن وو-پینگ طراح معروف حرکات رزمی و مشهورترین چهره سینمای اکشن هنگ کنگ که در این فهرست به سه فیلم با کارگردانی شخص او هم اشاره شده است، طراحی صحنههای اکشن را به عهده داشته.
جت لی و دانی ین نیز با حضور موثر در تعداد قابل توجهی صحنه اکشن از جمله سایر عوامل موفقیتزای این اثر سینمایی بودند؛ به گواه برخی کارشناسان صحنه پایانی این فیلم بهترین صحنه کل کارنامه کاری جت لی است.
به شکل کلی مجموعه روزی روزگاری در چین منجر به غنای بیشتر آثار رزمی شد چرا که به مسائل اجتماعی، رابطه چین و سایر کشورهای جهان و مسائلی در حوزه وحدت ملی چین میپرداخت.
۱۴- مشت افسانهای (Fist of Legend)
- کارگردان: گوردون چان
- بازیگران: جت لی، چین سیو-هو، شینوبو ناکایاما
- سال ساخت: ۱۹۹۴
- کشور تولیدکننده: هنگ کنگ
فیلم سینمایی «مشت افسانهای» با الهام از فیلم مشت خشم که در همین فهرست به آن اشاره کردیم ساخته شده است.
مشت افسانهای هم یکی دیگر از آثار مطرح جت لی و در میان بهترین نمونه کارهای او قرار دارد. در مشت افسانهای شخصیت چن زن در حال تحصیل در ژاپن نمایش داده میشود؛ در این شرایط به او خبر میدهند که آکوتاگاوا یک رزمنده ژاپنی استاد سابق او را در یک دوئل کشته است.
چن زن که از این خبر حسابی بهم ریخته پس از بازگشت به شانگاهی و حضور سر قبر استادش سوگند یاد میکند تا خونخواه مرگ استادش باشد.
مشت افسانهای یک الگو از ژانر اکشن سینمای هنگ کنگ است؛ مفهوم محبوب چینی در برابر ژاپنی در این اثر به چشم میخورد و کارگردانی، فیلمنامهنویسی و بازیگری همه و همه در خدمت صحنههای اکشن به کار گرفته شدهاند.
از نظر بازیگری طراح صحنههای رزمی فیلم که طبق معمول یوئن وو-پینگ است از قابلیتهای رزمی جت لی استفاده تمامعیاری داشته و بعضی صحنههای باورناپذیر اکشن را خلق کرده که با وجود تعداد زیاد بازیگر در صحنه واقعا تولیدشان با سختی بسیار مواجه بوده.
برای مثال میتوان به صحنه طولانی درگیری چن زن و استاد ژاپنی اشاره کرد که حقیقتا تماشایی و پرجزییات است. مشت افسانهای با تمرکز بر مفاهیمی چون عشق، حسادت و خیانت از بعضی زوایا نسبت به فیلم قبلی اثر جدیتری است.
۱۵- تیغه (The Blade)
- کارگردان: تسوی هارک
- بازیگران: وینسنت ژائو، موزس چان، هانگ یان-یان
- سال ساخت: ۱۹۹۵
- کشور تولیدکننده: هنگ کنگ
فیلم سینمایی «تیغه» بازسازی «شمشیرزن یکدست» بود که در سال ۱۹۹۵ ساخته شد؛ اثری سریع و بسیار خشن که سبک تسوی هارک کارگردان اثر را به تمامی نمایان میکرد.
داستان فیلم درباره چند کارگر یک کارگاه ریختهگری است؛ رییس این کارگاه پس از کنارهگیری، دینگ-آن (با بازی وینسنت ژائو) را جایگزین خود میکند اما او که از نحوه مرگ پدرش مطلع میشود تصمیم میگیرد برای گرفتن انتقام خون او اقدام کند.
گرچه این فیلم هم مثل عمده آثار تسوی هارک از نوعی عدم انسجام فیلمنامه رنج میبرد اما به دلیل کیفیت سطحبالای صحنههای اکشن، نوع فیلمبرداری خاص آن که یادآور وسترنهای آمریکایی است و ریتم تند آن در ترکیب با سرعت موسیقی فیلم، یکی از بهترین نمونههای این ژانر در نظر گرفته میشود.
در کنار همه اینها باید به تکنیک شمشیرزنی یک دست که توسط بازیگر اصلی فیلم به زیبایی اجرا شده هم اشاره کرد.
۱۶- ببر خیزان، اژدهای پنهان (Crouching Tiger, Hidden Dragon)
- کارگردان: انگ لی
- بازیگران: چو یون فات، میشل یئو، جانگ زئی
- سال ساخت: ۲۰۰۰
- کشور تولیدکننده: تایوان
فیلم سینمایی «ببر خیزان، اژدهای پنهان» یکی از معروفترین فیلمهای رزمی قرن اخیر است؛ اثری که در ۱۰ رشته نامزد جایزه اسکار شد و از این ۱۰ رشته در ۴ رشتهی بهترین فیلم خارجیزبان، بهترین فیلمبرداری، بهترین موسیقی فیلم و بهترین طراحی صحنه برنده جایزه شد.
مجموعه همه این جوایز و تمجیدهایی که فیلم با آن مواجه شد ببر خیزان، اژدهای پنهان را به یکی از شناختهشدهترین و تحسینشدهترین فیلمهای ژانر رزمی تبدیل کرده و قرار گرفتنش در لیست بهترین فیلمهای رزمی عجیب به نظر نمیرسد.
داستان فیلم در چین قرن ۱۸ جریان دارد. یک استاد جنگجو به نام لی مو بای در جستوجوی یک شمشیر دزدیده شده است. مو بای برای یافتن این شمشیر به دختر یک فرد اشرافی به نام جن یو مشکوک شده است.
انگ لی کارگردان اثر موفق شده یک رمان ووشیا (سبکی در ادبیات، سینما و تلویزیون مرتبط با هنرهای رزمی) را که عمدتا در حوزه مبارزه و رزم متمرکز است تغییر داده و از آن فیلمی بیرون بکشد که به شعری هذیانی شبیه شده؛ شعری که در آن هر شخصیت به دلایل خاص خود میجنگد؛ یکی برای شرافت، یکی برای عشق و دیگری برای رسمیتیافتن. گرچه مشخص میشود که عشق بزرگترین انگیزه در میان این انگیزهها است.
با این اوصاف میشود گفت انگ لی ژانر ووشیا را یک قدم به جلو برده و موجب تعالی آن شده است. شیوه کار این کارگردان مسیر جدایی را ترسیم کرد که فیلمهایی چون «قهرمان» و « خانه خنجرهای پران» در سالهای بعد ادامهاش دادند.
در نهایت باید به این هم اشاره کنیم که فیلم سینمایی ببر خیزان، اژدهای پنهان از نظر تکنیکی یک اثر بینقص است و شامل تعدادی صحنه نبرد است که پیش از ساختش شبیه آن را در سینمای رزمی کمتر دیده بودیم.
۱۷- قهرمان (Hero)، فیلم رزمی چینی
- کارگردان: ژانگ ییمو
- بازیگران: جت لی، تونی لیانگ چائو وی، مگی ژانگ
- سال ساخت: ۲۰۰۲
- کشور تولیدکننده: چین
فیلم در طول دوران جنگهای یکپارچگی چین میگذرد؛ یک دوره تاریخی خاص در این کشور با وجود درگیریهای شدید که باعث شده بود چین به ۷ قلمرو گوناگون تقسیم شود.
در این جنگها دودمان چین به ۶ قملرو دیگر حمله میکند تا به امپراتوری دست یابد؛ به همین دلیل هم تعدادی قاتل قصد ترور پادشاه این کشور را دارند. پادشاه در پاسخ برای سر قاتلین جایزه تعیین میکند. یک قاتل ادعا میکند تمام قاتلهای دیگر را کشته و اسلحههای آنها را به عنوان نشانه با خود آورده است. پادشاه از او میخواهد که داستان شکار آن قاتلان را بازگو کند و فیلم به این شکل روایت خود را جلو میبرد.
در حالی که این قاتل بینام از طریق مکانیزم فلاشبک داستانش را میگوید شک داریم که آیا واقعا در حال روایت حقیقت است یا خود یکی از قاتلانی است که قصد جان پادشاه را دارند؟
فیلم سینمایی «قهرمان» به کارگردانی ژانگ ییمو تا حد زیادی تحت تاثیر فیلم ببر خیزان، اژدهای پنهان قرار دارد. قهرمان از لحاظ تکنیکی اثری باکیفیت است و با در نظر داشتن سطح فیلمبرداری و طراحی صحنه و لباسش مشخص میشود با استانداردهای بسیار بالایی تولید شده.
ژانگ ییمو کارگردان اثر با بهرهگیری حداکثری از برهمکنش میان تونی لیانگ چائو وی و مگی ژانگ موفق شده فیلمی بسازد که توازنی ظریف را میان درام و اکشن برقرار ساخته. در کل صحنههای اکشن فیلم به خشونت سایر آثار این ژانر نیست اما کیفیت زیباییشناسانه و جزییات آنها باعث میشود کمخشونتبودن صحنههای اکشن مانع رضایت هواداران این آثار نشود.
۱۸- اونگ-بک: مبارز موای تای (Ong-Bak: Muay Thai Warrior)
- کارگردان: پراکیا پینکائو
- بازیگران: تونی جا، مام جوکموک، پومواری یادکامول
- سال ساخت: ۲۰۰۳
- کشور تولیدکننده: تایلند
فیلم سینمایی «اونگ-بک: مبارز موای تای» اولین قسمت از یک مجموعه آثار رزمی تایلندی بود که تونی جا را به جهان این آثار معرفی کرد؛ اتفاقی که در نهایت منجر به توجه جهانی علاقهمندان فیلمهای رزمی به سینمای رزمی تایلند شد و جا را به عنوان یکی از ستارههای بهترین فیلمهای رزمی دنیا تثبیت کرد.
داستان فیلم درباره تینگ، بزرگترین مبارز یک روستای فقیر است. این روستا تنها به دلیل وجود یک مجسمه غول پیکر بودا تحت نام اونگ-بک اهمیت دارد و هر سال مراسمی به همین نام در روستا برگزار میشود. اما این بار مدت کوتاهی پیش از آغاز مراسم سالانه تعدادی کلاهبردار بانکوکی از اهالی میخواهند مجسمه را به آنها بفروشند و وقتی با مقاومت آنها روبرو میشوند، سر مجسمه را میدزدند.
همانطور که احتمالا حدس میزنید اهالی روستا هم تینگ، قهرمانشان را برای بازپسگیری سر مجسمه میفرستند و داستان بر همین اساس شکل گرفته و پیش میرود.
این اثر رزمی که از نظر تجاری عملکرد بسیار موفقی داشت باعث ساخت تعدادی دنباله شد؛ از جمله آنها میتوان به دو قسمتی اشاره کرد که در سالهای ۲۰۰۸ و ۲۰۱۰ ساخته شدند.
۱۹- جنگنده در باد (Fighter in the Wind)
- کارگردان: یانگ یون-هو
- بازیگران: یانگ دونگ گیون، ماسایا کاتو، ایا هیرایاما
- سال ساخت: ۲۰۰۴
- کشور تولیدکننده: کره جنوبی
این فیلم براساس زندگی واقعی بنیانگذار کاراته کیوکوشین در کره جنوبی ساخته شده؛ مردی که بعد از جنگ جهانی دوم برای خلبانشدن به کشور ژاپن مهاجرت میکند اما مسیر زندگیاش تغییر کرده و در نهایت به یک مبارز شکستناپذیر تبدیل میشود.
فیلمنامه اولین قدمهای این رزمیکار مطرح در کشور ژاپن را دنبال میکند و در ادامه تحولات زندگی و تبدیلشدنش به یک رزمیکار افسانهای را پی میگیرد.
فیلم سینمایی جنگنده در باد هم از آن دست آثاری است که همزمان در کنار سبک رزمیاش یک درام به حساب میآید. صحنههای درگیری میان شخصیت اصلی و مبارزین ژاپنی که فضایی دوئلمانند دارند به سبکهایی متنوع ساخته شده و تاثیرگذار از کار درآمدهاند؛ گرچه تا حدی کوتاهاند و بر نگاهی واقعگرایانه تمرکز دارند.
۲۰- خانه خنجرهای پران (House of Flying Daggers)، یک فیلم رزمی عاشقانه
- کارگردان: ژانگ ییمو
- بازیگران: تاکشی کانشیرو، جانگ زئی، اندی لاو
- سال ساخت: ۲۰۰۴
- کشور تولیدکننده: چین
فیلم سینمایی «خانه خنجرهای پران» یک فیلم رزمی عاشقانه است که برخلاف عموم آثار لیست بهترین فیلمهای رزمی، وزن عناصر عاشقانه در آن وجه قالب را دارد.
داستان فیلم در سال ۸۵۹ پس از میلاد و هنگامی میگذرد که سلسله تانگ در حال سقوط است. امپراتور فاقد صلاحیت اداره کشور است و دولت در فساد غوطهور است. در کشور شاهد انواع شورشها هستیم و گروههای انقلابی مختلف تلاش میکنند باعث سقوط حکومت شوند؛ در میان آنها قویترین گروه خانه خنجرهای پران نام دارد.
مهمترین تاکتیک این گروه دزدیدن از ثروتمندان و بخشش به فقرا است؛ اقدامی که آنان را در میان مردم محبوب کرده و خشم حکومت را برانگیخته است. در این بستر داستانی و در حالی که حکومت تلاش میکند رهبران این گروه را ترور کند، یک داستان عاشقانه شکل میگیرد که کل ماجرا را پیچیدهتر از قبل میکند.
این اثر سینمایی یک شاهکار بصری دیگر از ژانگ ییمو کارگردان برجسته چینی است؛ فیلمی حماسی درباره عشق، نفرت، اشتیاق و انتقام در یک شمایل کاملا متمایز چینی.
فیلم خانه خنجرهای پران بر مرکز یک روایت عاشقانه سر و شکل مییابد؛ روایتی عاشقانه که به شکل مداومی در معرض تبدیل شدن به یک تراژدی است. با وجود قدرت بخش عاشقانه باید اعتراف کرد که کارگردان وجوه اکشن فیلم را هم نادیده نگرفته است؛ برای مثال میتوان به صحنههای شگفتانگیزی اشاره کرد که در جنگل اتفاق میافتند. در این صحنهها تاثیر فیلمبرداری بسیار خوب اثر نیز چشمگیر است.
۲۱- جنب و جوش کنگ فو (Kung Fu Hustle)، از بهترین فیلم های رزمی
- کارگردان: استیون چو
- بازیگران: استیون چو، دنی چان، لام سوئت
- سال ساخت: ۲۰۰۴
- کشور تولیدکننده: هنگ کنگ
در دهه ۱۹۴۰ در شهر شانگهای گروههای گنگستری برای تسلط بر شهر نزاع میکنند. در نهایت گروهی تحت عنوان گروه تبر بر شهر مسلط میشوند؛ گنگسترهایی با کت و شلوار که سلاحشان در درگیریها تبر است. با توجه به خشونتی که در تمام شانگهای در جریان است تنها بخش شهر که شهروندان میتوانند در آن آسایش داشته باشند زاغههای شهر است.
داستان فیلم درباره دو گنگستر خردهپا است که در تلاش برای پیوستن به اعضای گروه تبر با اعضای یکی از این زاغهها درگیر شدهاند و مخاطب با تبعات کمدی این درگیری مواجه میشوند.
«جنب و جوش کنگ فو» در عمل نوعی پارودی از آثاری است که در این ژانر ساخته شده و به همین دلیل هم آن را در لیست بهترین فیلمهای رزمی گنجاندهایم. استیون چو کارگردان فیلم تلاش کرده تمام کلیشههای رایج ژانر را در اثرش به کار بگیرد و آنها را دست بیاندازد. در این فیلم تکنیکهای مخفی که از خودآموزها به دست میآید، اساتید رزمی با سبکهای مختلف، گدایانی که معلوم میشود معلم کنگفو بودهاند و مبارزانی که در حال اجرای حرکات رزمی پرواز میکنند همه و همه در میان موضوعاتی قرار میگیرند که فیلم با آنها شوخی میکند.
نکته جالب دیگر فیلم استفاده از برخی بازیگران کهنهکار ژانر است که در نقشهایی طنز به کار گرفته شدهاند و همین نکته برای مخاطبان حرفهای این دست آثار کلیت فیلم را خندهدارتر میکند.
۲۲- اس پی ال: منطقه کشتار (SPL: Kill Zone)
- کارگردان: ویلسون ییپ
- بازیگران: دانی ین، سامو هونگ، سیمون یام
- سال ساخت: ۲۰۰۵
- کشور تولیدکننده: هنگ کنگ
چن یک افسر پلیس است که هدف زندگیاش را دستگیری وونگ پو یکی از رهبران خلافکاران قرار داده. چن که حاضر است برای این هدف دست به هر اقدامی بزند در مییابد که شاهدانی حاضرند علیه پو شهادت بدهند.
گرچه تلاشهای چن با شکست مواجه شده اما در ادامه ماجرا پلیس دیگری به گروه اضافه میشود که آماده است با شیوههایی به مراتب خشنتر و البته غیر قانونی به رویارویی با خلافکار بیرحم داستان برود.
فیلم سینمایی «اس پی ال: منطقه کشتار» از مجموعه گستردهای از بازیگران صاحبنام آثار رزمی بهره میبرد؛ در واقع در این اثر سینمایی دو نسل از ستارگان فیلمهای اکشن گردهم آمدند و همکاری میان آنها فیلمی به شدت سرگرمکننده چه از نظر داستان و چه از نظر صحنههای اکشن ایجاد کرده است.
دانی ین بازیگر نقش اول فیلم خود صحنههای رزمی اثر را طراحی کرده؛ کیفیت این طراحی با مشاهده بعضی مبارزههای درجه یک درون فیلم کاملا مشهود است و احتمالا به همین دلیل هم جایزهی بهترین طراحی صحنههای اکشن از بیست و پنجمین جایزه فیلم هنگ کنگ به اس پی ال: منطقه کشتار رسید. در نهایت بد نیست اشارهای نیز داشته باشیم به صحنه پایانی فیلم و رویارویی میان دانی ین و سامو هونگ که احتمالا باید آن را غیرمنتظرهترین پایانبندی تمام آثار رزمی در نظر گرفت.
۲۳- ایپ من (Ip Man)
- کارگردان: ویلسون ییپ
- بازیگران: دانی ین، سیمون یام، سامو هونگ
- سال ساخت: ۲۰۰۸
- کشور تولیدکننده: هنگ کنگ
شروع ساخت فیلمهایی درباره استاد ایپ اولین استاد وینگ چون کونگ فو که استاد بروس لی هم بوده است با ساخت این اثر آغاز شد.
داستان فیلم در شهر فوشان شروع میشود؛ شهری در جنوب شرقی کشور چین که مرکز هنرهای رزمی بود. در حالی که ییپ من در این منطقه از احترام سایر اساتید برخوردار است و او را در حرفه خود بهترین میدانند چین توسط ژاپن اشغال میشود و زندگی روی سخت خود را نشان میدهد. استاد مجبور است به سختی کار کند و همزمان برای حفاظت از خود و دوستانش با مبارزان ژاپنی و چینی بجنگد.
سامو هانگ و تونی لیانگ دو تن از بهترین و معتبرترین نامهای ژانر رزمی طراحی صحنههای اکشن فیلم «ایپ من» را برعهده داشتند. اغلب این صحنهها با توجه به توانمندیهای خاص بازیگر نقش اول فیلم یعنی دانی ین طراحی شدند. مبارزات ین با لوئیس فان و هیرویوکی ایکئوچی دو نمونه از بهترین صحنههای فیلم را رقم زدهاند.
۲۴- شکلات (Chocolate)
- کارگردان: پراکیا پینکائو
- بازیگران: یانین ویسمیتاناندا، هیروشی آبه، پونگپات واچیرابونژونگ
- سال ساخت: ۲۰۰۸
- کشور تولیدکننده: تایلند
پس از آنکه رابطه میان پراکیا پینکائو (کارگردان این اثر و فیلمهایی همچون اونگ-بک) و تونی جا بهم خورد، او و تهیهکننده فیلمهایش تصمیم گرفتند به دنبال یک جایگزین مناسب برای جا بگردند؛ جایگزینی که استانداردهای آنها در زمینه هنرهای رزمی را نیز برآورده کند.
نتیجه جستوجوی آنها یافتن یانین ویسمیتاناندا بازیگر اصلی فیلم سینمایی «شکلات» بود. یانین ویسمیتاناندا مدتی طولانی با تیمی از بدلکاران تمرین مداوم داشت و در نهایت نقش اصلی این اثر را ایفا کرد.
داستان فیلم درباره دختری مبتلا به اوتیسم است که مهارتهای رزمی بسیار پیشرفتهای دارد؛ دختر تصمیم میگیرد برای کمک به وضعیت بد مادر بیمارش سراغ تعدادی خلافکار بیرحم برود که به خانوادهشان پول بدهکارند. همین تصمیم آغاز مجموعه درگیریهای رزمی فیلم است.
یانین ویسمیتاناندا شخصیت اصلی فیلم که نقش دختر مبتلا به اوتیسم را بازی میکند عملکرد درخشانی دارد؛ چه در زمینه صحنههای اکشن وقتی سرعت و تکنیک نابش را نشان میدهد و چه در باورپذیر ارایهدادن یک دختر اوتیستیک. صحنه مربوط به دوئل او با فردی که به سندروم تورت مبتلا است یکی از جذابترین صحنههای اثر است که به شدت تماشایی و بدیع ساخته شده.
همچنین صحنه پایانی اثر و مواجهه نهایی با رقیب، یکی از طولانیترین و موثرترین صحنههای اکشن فیلمهای رزمی سالهای اخیر است.
۲۵- یورش: رستگاری (The Raid: Redemption)
- کارگردان: گارث اونس
- بازیگران: ایکو اویس، جو تسلیم، دونی آلامشیاه
- سال ساخت: ۲۰۱۱
- کشور تولیدکننده: اندونزی
یک تیم منتخب از اعضای گروه ضد تروریستی اندونزیایی به ریاست ستوان یکم وهیو و گروهبان جاکا به سوی بلوکی از ساختمانهای یک محله فقیرنشین در جاکارتا حرکت میکنند. راما، عضو تازهکار این گروه و قهرمان فیلم است. ماموریت گروه هم بازداشت صاحب ساختمان است که در بالاترین طبقه زندگی میکند؛ مردی که بدنامترین مافیایی آن منطقه است.
داستان فیلم تلاش و تقلای این گروه برای دستگیری خلافکاران در این ساختمان است؛ خلافکارانی که از حضور پلیس مطلع شدهاند و با بیرحمانهترین شیوهها با آنها روبرو میشوند.
گارث اونس کارگردان فیلم سینمایی «یورش: رستگاری» است؛ فیلمی که شاید بتوان آن را خشنترین اثر درون فهرست بهترین فیلمهای رزمی دانست. فیلم پس از مدتی به زنجیرهای از کشتارهای خونین و مبارزات مرگبار در اتاقها و راهروی ساختمان تبدیل میشود. صحنههایی که در آنها شاهد مبارزات با چاقو هستیم بسیار موثرند به شکلی که بیشترین حد از شرارت شخصیتها را نمایان میکنند.
ایکو اویس بازیگر شخصیت اصلی فیلم و یایان روهیان در نقش مد داگ بهترین مبارزات اثر را ارایه میدهند به شکلی که میتوان گفت بازی آنها باعث شد سبک خاص رزمی کشور اندونزی مورد توجه جهانی قرار گیرد. طبیعتا درگیری میان این دو بازیگر هم بهترین و شگفتانگیزترین صحنههای فیلم را ایجاد کرده است.