با وجود نوآوری هنری و خلاقیتهای داستانگویی در ساخت انیمیشن اغلب در کلیت ساختار سینما به این بخش بیتوجهی میشود. خیلیها انیمیشن، انیمه یا هر آنچه را از نگاهشان شبیه «کارتون» باشد، مختص و متعلق به بچهها یا نهایتاً نوجوانان میدانند. البته حقیقت هم این است که در واقع مخاطب هدف این قالب فیلمسازی همین ردههای سنی است اما گاهی این پتانسیل را دارد که مخاطب بزرگسال را هم به خود جذب کند، که در بسیاری موارد همین اتفاق هم افتاده است.
سینما شاید به انیمیشن بیتوجه باشد اما مخاطبان به دلایل بسیاری به آن جذب میشوند؛ از هنر و زیباییشناسی گرفته تا داستان و شیوهی روایی، بعضی فیلمهای انیمیشن، آثاری تحسینشده هستند. آنها که به فیلمهای انیمیشن فرصت نمیدهند، یا از رویکرد هنری آن خوششان نمیآید، نمیتوانند از سد کلیشهی «انیمیشن برای بچههاست» عبور کنند. درست است که کارتونها عمدتاً مخاطبان جوانتر را هدف قرار میدهند، اما انیمیشن راهی طولانی را در فیلمسازی پیموده تا امروز به این نقطه رسیده است؛ که حالا میتوان با آن فیلم جدی هم ساخت. این ۱۰ انیمه و انیمیشن برتر، از کمپانیهای گوناگون و با تکنیکهای متفاوت، این قابلیت را دارند که حتی کسانی را که انیمیشن دوست ندارند به خود جذب کنند.
۱۰. «بئوولف» (Beowulf) فیلم کودک نیست
- سال اکران: ۲۰۰۷
- کارگردان: رابرت زمکیس
- صداپیشگان: ری وینستون، آنتونی هاپکینز، آنجلینا جولی، جان مالکوویچ، رابین رایت، کریسپین گلاور، کستاس مندیلر
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۱ از ۱۰۰
«بئوولف» از کمپانی پارامونت و برادران وارنر یک فیلم اکشن فانتزی سیجیآی سهبعدی است که اگرچه با گذر زمان قدیمی شده، اما همچنان بهخاطر اثرش بر پیشرفت سینمایی و هموار کردن مسیر برای فیلمهایی همچون «آواتار» (Avatar) و «ظهور سیارهی میمونها» (The Rise of the Planet of the Apes)، یکی از اتفاقات بهیادماندنی تاریخ انیمیشن است. به راحتی میتوان این انیمیشن برتر که داستان بزرگسالانهی بئوولف را با یکی از تأثیرگذارترین جلوههای بصری شخصیتهای انیمیشنی از طریق تکنولوژی ضبط حرکت روایت میکند، به خاطر سپرد.
بازگویی این داستان قدیمی اروپایی کنجکاویبرانگیز است، حتی اگر کمی قابل پیشبینی باشد، اما این فیلم مفاهیم بنیادین خیانت، «قهرمانان» دارای کاستی و ایمان را در قالب انیمیشنی که زمانی پیشگام بود، روایت میکند. فیلمنامه بر اساس اثر حماسی بئوولف که اولین متن حماسی آنگلوساکسون است نوشته شده و با اثر اصلی تفاوتهایی دارد، هر چند شخصیتها هماناند. فیلم ماجرای درگیری بئوولف با گرندل، مادر گرندل و اژدها را که در اثر اصلی آمدهاند، به تصویر میکشد.
۹. «شاهزادهی مصر» (The Prince Of Egypt) یک انیمیشن برتر تماشایی و برندهی اسکار است
- سال اکران: ۱۹۹۸
- کارگردان: سایمون ولز، برندا چپمن
- صداپیشگان: وال کیلمر، رالف فاینس، میشل فایفر، ساندرا بولاک، جف گلدبلوم، پاتریک استوارت، دنی گلاور، استیو مارتین، مارتین شورت
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۹ از ۱۰۰
«شاهزادهی مصر» یا «عزیز مصر» بدون توجه به باورهای مذهبی و صحت تاریخی، بسیار فراتر از داستان مهاجرت بنیاسرائیل است. این فیلم همچنان بهترین فیلم سینمایی دریم ورکس است و به دلایل بسیاری نمیتوان از آن پیشی گرفت. این انیمیشن که بر اساس نسخهی انجیل موسی و زندگی او نوشته شده، روایتی پیچیده از جسارت، سیاست و اعتقادات را در فیلمی معصومانه بازگو میکند.
هرکسی که ممکن است از قالب انیمیشنی فیلم خوشاش نیاید، به راحتی میتواند فراتر از این قالب نرود و از فیلم برای آنچه هست لذت ببرد. این فیلم برندهی اسکار بهخاطر موضوعات بزرگسالانهاش، مجموعه ستارگانی که صداپیشگی شخصیتها را به نحو احسن انجام دادهاند و موسیقی متنش با آن صداهای زیبای زنانی که به جای شخصیتها میخوانند و البته یک ترانهی اورجینال که در خود فیلم به نحو احسن اجرا شده و خارج از آن وینتی هیوستون و ماریا کری در روزهای اوجشان آن را خواندهاند، سزاوار توجه بیشتری است.
۸. «وال-ای» (WALL-E) چیزی بیشتر از داستانی جذاب دربارهی رباتی دوستداشتنی است
- سال اکران: ۲۰۰۸
- کارگردان: اندرو استنتون
- صداپیشگان: بن برت، الیزا نایت، سیگورنی ویور
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۵ از ۱۰۰
در قرنهای آینده، زباله سرتاسر زمین را گرفته و وال-ای یکی از آخرین رباتهای فعال است که باقی مانده تا ضایعات را جمعآوری کند. وال-ای در بخش زیادی از نیمهی اول فیلم ساکت است، اما مجموعهای از احساسات شبهانسانی و رفتارهایی را از خود نشان میدهد که مخاطبان را به تماشای ماجرای او جذب میکند.
ایو که رباتی با تکنولوژی بالاتر است و وظیفهی جمعآوری گیاهان را بر عهده دارد، پس از پیدا کردن نشان کوچکی از زندگی، به وال-ای نزدیک میشود. این دو ربات بامزه، گیاه را پیش ناخدای سفینهای که پر از ساکنان تنبل و تنپرور است میبرند. فیلم بدون شک بازتابی هوشمندانه از مصرفگرایی مدرن است و اثر انسانها بر سیارهای که در آن زندگی میکنیم. «وال-ای»، این انیمیشن برتر محصول پیکسار، به خاطر مفاهیمی که مطرح میکند، آشکارا مخاطب بزرگسال را هدف قرار میدهد و احتمالش کم است کسی با آن ارتباط برقرار نکند.
۷. «مرد عنکبوتی: به درون دنیای عنکبوتی» (Spider-Man: Into The Spider-Verse) فیلمی سرگرمکننده است
- سال اکران: ۲۰۱۸
- کارگردان: باب پرسیچتی، پیتر رمزی، رادنی روثمن
- صداپیشگان: شامیک مور، لیو شرایبر، ماهرشالا علی، برایان تایری هنری، جیک جانسون، هیلی استاینفلد، لیلی تاملین، لورین ولز، نیکولاس کیج، کریس پاین
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۷ از ۱۰۰
وقتی مرد عنکبوتیِ مایلز مورالز در فیلم «به درون دنیای عنکبوتی» ظاهر شد، طرفداران مارول با یکی از بهترین اقتباسهای مرد عنکبوتی مواجه شدند. بیش از صد انیماتور، سالها در استودیو انیمیشن سونی روی ترکیب سیجی و سبک هنری دوبعدی کمیکی این انیمیشن کار کردند.
وقتی یک عنکبوت مایلز را گاز میگیرد و او دارای تواناییهای فراطبیعی میشود، بهطور اتفاقی با مرد عنکبوتی پیتر پارکر روبهرو میشود که سعی دارد یک ماشین چندبعدی را نابود کند؛ او مسئولیتش را به مورالز میدهد. فیلم به همان اندازهای که قصد داشته، حس و حال ابرقهرمانی را منتقل میکند و در عین حال، چند نسخه از مرد عنکبوتی را هم توی قصه میآورد و به مایلز توجهی را نشان میدهد که لایقش است.
۶. انیمیشن برتر «خوشقدم» (Happy Feet) پیام مهمی دارد
- سال اکران: ۲۰۰۶
- کارگردان: جرج میلر
- صداپیشگان: الیجاه وود، رابین ویلیامز، بریتانی مورفی، هیو جکمن، نیکول کیدمن، هوگو ویوینگ، کتی کاوادینی
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۶ از ۱۰۰
با اینکه «خوشقدم» کمپانی برادران وارنر در اولین سالهای انیمیشن ضبط حرکت اکران شد، اما همچنان فیلمی موفق است. داستان این کمدی موزیکال جوکباکس بر یک پنگوئن امپراتور جوان تمرکز دارد که نمیتواند «بخواند» و در جذب جفتش شکست میخورد، تا اینکه متوجه استعداد ذاتیاش در «رقصیدن» میشود و میفهمد که مشکلات مهمتری در ورای خانهی قطبیاش وجود دارد.
این انیمیشن کامپیوتری صداپیشگان درخشان و موسیقی محبوبی دارد. جدا از اینکه پنگوئنهای رقاص و آوازخوان محوریت فیلم هستند – که به نظر احمقانه میرسد – نیروی منفی فیلم حول محور انسانهای نابودگر و آسایش حیوانات و محیط زیست میچرخد.
۵. «مولان» (Mulan) داستانی حماسی است و بعضی از سینماییترین سکانسهای تاریخ را به تصویر میکشد
- سال اکران: ۱۹۹۸
- کارگردان: بری کوک، تونی بانکرافت
- صداپیشگان: مینگ-نا ون، بث فاولر، بیدی ونگ، میگل فرر، ادی مورفی
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۶ از ۱۰۰
«مولان» دیزنی به دلایل زیادی همچنان بهترین اثر دوران رنسانس این استودیو است. حتی کسانی که برای فیلمهای خانوادگی ارزش قائل نیستند هم میفهمند که این فیلم بخش مهمی از صنعت سینماست. در آن زمان عجیب بود که دیزنی روی یک شخصیت زن قوی تمرکز کند، و جز این، تمام صداپیشگان شخصیتهای اصلی هم از میان چینیهای ناشناس انتخاب شوند.
سازندگان این انیمیشن برتر سعی کردند افسانهای چینی را با احترام بازسازی کنند و با کمک تصاویر حماسی سینمایی، این کار را به نحو احسن انجام دادند. مخاطبان سینما، حتی آنها که انیمیشن را دوست ندارند، میتوانند از بعضی از خیرهکنندهترین تصاویر تاریخ انیمیشن لذت ببرند.
۴. «شهر اشباح» (Spirited Away) شاهکار استودیو جیبلی است
- سال اکران: ۲۰۰۱
- کارگردان: هایائو میازاکی
- صداپیشگان: رومی هیراگی، میو ایرینو، ماری ناتسوکی، تاکشی نایتو، یاسوکو ساواگوچی، بونتا سوگاوارا
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۷ از ۱۰۰
از اساس میازاکی بزرگ فقط برای بچهها انیمه نمیسازد. مفاهیم جدی و عمیقی را که او در آثارش مطرح میکند، کمتر بچه یا حتی نوجوانی میتواند درک کند. شاید بتواند از سبک بصری خاص و طراحی شخصیتهای عجیب و غریب، و به طور کلی دنیای اگزاتیکش، لذت ببرد. «شهر اشباح» اثر هایائو میازاکی فیلمی است که جای پای استودیو جیبلی را در بازار امریکای شمالی محکم کرد.
داستان فیلم دربارهی دختر جوانی است که پس از نقل مکان با والدینش، وارد دنیای اشباح میشود. با این حال داستان بار عمیقتری دربارهی معنای ارواح، فرهنگ ژاپنی و مفهوم رشد دارد. سبک انیمهی خاص جیبلی به این مشهور است که مخاطبان را با نمایشی بصری از صحنههای واقعگرایانه و تصاویر تأثیرگذار، تحت تأثیر قرار میدهد. به هر حال، جایزهی اسکار بهترین انیمیشن هم میتواند دلیل دیگری برای تماشای این انیمهی استثنایی باشد.
۳. انیمیشن برتر «شگفتانگیزان» (The Incredibles) برای مخاطبان تمام سنین عالی است
- سال اکران: ۲۰۰۴
- کارگردان: برد برد
- صداپیشگان: کریگ تی. نلسن، هالی هانتر، سارا واول، اسپنسر فاکس، جیسون لی، ساموئل ال. جکسون، الیزابت پنیا
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۷ از ۱۰۰
«شگفتانگیزان»، محصول مشترک پیکسار و دیزنی، انیمیشنی کامپیوتری دربارهی خانوادهای ابرقهرمان است که سعی دارند خود را در جامعهی عادی شهروندی جا کنند. وقتی باب پار و همسرش هلن از «ابرقهرمانی» بازنشسته میشوند، با سه بچه زندگی آرامی را شروع میکنند تا اینکه یکی از طرفداران سابقشان آنها را درگیر نقشههای شومش میکند.
اگرچه مفاهیم سادهی این فیلم ممکن است نادیده گرفته شود، اما پیچیدگی شخصیتها و ویژگیهای خاصشان باعث میشود که فیلم به راحتی از یادتان نرود. توانایی فیلمسازان برای پیوند طنز و احساسات به یکدیگر منجر به خلق داستانی شگفتانگیز شده است.
۲. «کوبو و دو تار» (Kubo And The Two Strings) یک فیلم موفق و گمنام است
- سال اکران: ۲۰۱۶
- کارگردان: تراویس نایت
- صداپیشگان: شارلیز ترون، آرت پارکینسون، رالف فاینس، رونی مارا، جرج تاکی، متیو مککانهی
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۷ از ۱۰۰
استودیو لایکا با همکاری کمپانی فوکس پیکچرز (که کم پیش میآید فیلم بد تولید کند) سبک استاپ موشنش را با داستانی بینقص در انیمیشن اکشن فانتزی «کوبو و دو تار» به نمایش گذاشته است. فیلم قصهی زندگی پسری را روایت میکند که داستانهای مادر فراموشکارش را برای مردم شهر تعریف میکند.
وقتی خالههای بیگانهاش به سراغ او میآیند، مادرش از قدرتهای پنهانش استفاده میکند تا پسرش را نجات دهد و او را به یک بعد موازی میفرستد. او به جستوجوی زره پدر ساموراییاش میرود و خالههای شیطانیاش را شکست میدهد. فیلم علاوه بر روایت خاص و انیمیشن خیرهکنندهاش، داستانی تکاندهنده از ماجراجویی و عشق بیقید و شرط را روایت میکند.
۱. احتمالاً به «غول آهنی» (The Iron Giant) بیشتر از باقی انیمیشنها کملطفی شده است
- سال اکران: ۱۹۹۹
- کارگردان: برد برد
- صداپیشگان: الی مارینتهال، جنیفر انیستون، هری کانیک جونیور، وین دیزل، کریستوفر مکدونالد، جانی ماهونی
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۶ از ۱۰۰
انمیشن «غول آهنی» که اثری عمیق و غمانگیز دربارهی زندگی، مرگ و چیزهای مابین این دو بود، منجر به پیشرفت استودیو برادران وارنر شد. «غول آهنی» قصهی پسری به نام هوگارث را روایت میکند که با یک غول رباتی ماورایی دوست میشود. وقتی دولت دخالت میکند تا روی این بیگانه تحقیق کند، هوگارث و ربات تمام تلاششان را میکنند که پنهان شوند.
در بسیاری از سکانسها به ذات ویرانگر غول اشاره میشود، اما او نمیخواهد عمداً به کسی آسیب برساند. برد برد، نویسنده و کارگردان این فیلم، پس از اینکه خواهرش را در یک تیراندازی از دست داد، این ایده را مطرح کرد. موضوع خشونت مسلحانه در فیلم پررنگ است، و داستان به خوبی این ایده را نشان میدهد.
منبع: cbr