۱۰ کاراکتر ماندگار فیلم‌های سینمایی که عینک به چشم می‌زنند

در طول تاریخ دور و دراز و متفاوت عینک‌ها، یک چیز همیشه ثابت باقی مانده است: افرادی که عینک می‌زنند، اغلب توسط هم‌نوعان خود در جامعه طرد می‌شوند. گرچه این موضوع بیشتر جنبه‌ای از سلسله‌مراتب اجتماعی دنیای انسان‌ها است، متاسفانه برای مردم امری عادی است که حدس و گمان‌هایی درباره‌ی دیگران داشته باشند؛ یک نمونه از این حدس و گمان‌های درباره‌ افرادی است که عینک به چشم می‌زنند. این وسیله تنها فقره از لباس و اجزای پوشیدنی است که اگر کنار هر تی‌شرت و لباس راحتی بیاید، آن را به لباس آدم بچه مثبت تبدیل می‌کند. نیازی به گفتن نیست که عینک‌ها به نظر چیزی در خود دارند که سبب می‌شود کسی که آن‌ را به چشم می‌زند، از دیگران متمایز شود. در سینما هم عینک به عنوان ابزاری ساده و کارآمد برای شخصیت‌پردازی مورد استفاده قرار گرفته‌ است.

ما افراد عینکی را به عنوان دانشمند، پزشک، معلم، بچه مثبت، ریش سفید، مخترع یا هر کهن‌الگویی که معمولا پیدا می‌شود و عینک به چشمان خود می‌زند، می‌شناسیم. در دنیای فیلم درست مثل دنیای واقعی آن‌هایی که عینک به چشم دارند، اغلب برچسب ناخوشایند «عینکی» یا «چهارچشم» زده می‌شود و جوری مورد خطاب قرار می‌گیرند که انگار با فردی به شدت کودن یا به شدت تیز‌هوش مواجه شده‌اند. برای بهترین کاراکتر‌هایی که در قاب دوربین قرار می‌گیرند، بینایی معیوب آن‌ها کاری چندانی به جز تکمیل وجه زیبایی‌شناختی آن‌ها انجام نمی‌دهد. برای دیگران شاید‌ بتواند به عنوان منبع اصلی فلاکت و بدبختی آن‌ها در ماجرا باشد. هر چه که هست، مطمئن باشید روی لنز‌های خود دستمال کشیده‌اید و قبل از اینکه بیشتر از این صفحه را پایین بکشید، با ۱۰ کاراکتر ماندگار عینک به چشم در فیلم‌های سینمایی آشنا شوید.

۱۰. کارل فردریکسن در انیمیشن «بالا» (Up)

• محصول: ۲۰۰۹
• کارگردان: پیت داکتر

در سال ۲۰۰۹ انیمیشن «بالا» عرضه شد، محصولی از دیزنی و پیکسار با ۱۰ دقیقه‌ی نخست به یاد‌ماندنی خود که شاید خالصانه‌ترین و احساسی‌ترین ۱۰ دقیقه‌ی تاریخ سینما باشد. در طول این ۱۰ دقیقه، مخاطب به سرعت به درون داستان زندگی قهرمان اصلی انیمیشن کارل فردریکسن از گذشته تا زمان حال برده می‌شود. او در حالی دیده می‌شود که در کل طول عمر خود عینک به چشم داشته است نه صرفا در سنین پیری و این خصیصه، به عنوان بخش اصلی طرح این کاراکتر در بخش اعظم فیلم و به عنوان راهی برای تبلیغات اثر استفاده می‌شود.

کارل که صداپیشگی او بر عهده‌ی اد اسنر فقید است، شخصیت بدخلقی دارد. طراحی این شخصیت بر عهده‌ی پیت داکتر بود و طراحی تولید انیمیشن بر عهده‌ی ریکی نیروا است و شکل واقعی او دارای معنی برای شخصیتش است. سر بزرگ مربعی شکل کارل و عینک با چارچوب مربعی درشت او در ظاهر نشان می‌دهد که او واقعا و عینا چقدر آدم بی‌شیله و پیله و صادقی است. برای بسیاری از افراد، او تجسمی از سیمای واقعی یک مرد مسن بانمک عینک به چشم است.

۹. رالفی در فیلم «داستان کریسمس» (A Christmas Story)

• محصول: ۱۹۸۳
• کارگردان: باب کلارک

رالفی از فیلمی کلاسیک برای تعطیلات تمام دوران یعنی «داستان یک کریسمس»، پسر کوچک عینک به چشمی است که چیز خطرناکی برای کریسمس می‌خواهد. تفنگ شکاری رد رایدر بی‌بی از دیوانه‌وار‌ترین رویاهای او است که در فهرست آرزو‌های کریسمسش قرار دارد و تنها به اندازه‌ی ماه دسامبر با آن فاصله دارد. به رغم تمامی تلاش‌هایش و با درخواست از پدر و مادر، از معلم مدرسه و حتی از خود بابانوئل، رالفی انتظار ندارد که آن تفنگ بی‌بی صبح روز کریسمس به دستش برسد. هر بزرگسالی در زندگی‌اش به او می‌گوید: «تو چشم خودت را با تفنگ درمی‌آوری، بچه».

در پیچشی طعنه‌آمیز همراه با دست تقدیر، رالفی از این شگفت‌زده می‌شود که تفنگ رد رایدر بی‌بی صبح روز کریسمس به دستش رسیده است. وقتی او برای اولین بار آن را شلیک می‌کند، گلوله‌ی تفنگ از درخت کمانه می‌کند و درست به عینک رالفی می‌خورد. چیزی که به عنوان پشت بند طراحی لباس پسر بامزه‌ی جوان به نظر می‌رسد، ثابت می‌کند که جزئی اساسی از عناصر داستان است، جایی که  آن سپر به تنهایی او را از شلیک به چشم محافظت می‌کند.

۸. ویموند وانگ در فیلم «همه‌چیز همه‌جا ناگهان» (Everything Everywhere All at once)

• محصول: ۲۰۲۲
• کارگردان: دنیل کوان و دنیل شاینرت

طوفان فیلم «همه‌چیز همه‌جا ناگهان» دنیا را در سال ۲۰۲۲ درنوردید، با آن عیش و برداشت سورئالی از جهان‌های چندگانه. فیلمی فراموش‌نشدنی که دقیقا زمینه‌های موضوعی تقاطع‌ها و انتخاب‌های مهم در زندگی را بررسی می‌کند. که هوی کوآن که برای بازی در این فیلم برنده‌ی اسکار بهترین بازیگر در نقش مکمل شد، بازی از خود ارائه می‌کند که همانقدر که احساسی است، سرگرم‌کننده و خنده‌دار نیز هست. پیرنگ جهان چندگانه‌ی فیلم، نسخه‌های متفاوت و متعددی از ویموند را در تمامی واقعیت‌های ممکن ارائه می‌کند و به شکلی طبیعی این کار را انجام می‌دهد.

آن بازیگر خردسال «ایندیانا جونز» که به عینک‌زدن در زندگی واقعی مشهور است، برای اولین بار است که برای بازی در فیلم عینک می‌زند. گرچه تعداد بی‌نهایتی از واقعیت‌های ممکن از ویموند وانگ وجود دارد، به نظر می‌رسد که بسیاری از آن‌ها به عینک نیاز دارند. با این حال طی نبرد طولانی از دفتر مالیات تا در خروجی ویموند کله‌خر بیشتر نبرد را بدون نیاز به عینک هدایت می‌کند. شاید به نسخه‌ای از خود پرتاب شده است که بینایی بی‌نقصی دارد و این برای ما مشخص نیست اما یقینا ممکن است.

۷. سایکلاپس در فیلم «مردان ایکس» (X-Men)

• محصول: ۲۰۰۰
• کارگردان: برایان سینگر

سایکلاپس عضوی از زیرگونه‌های انسان‌ها است که با نام جهش‌یافته‌ها شناخته می‌شوند و یکی از برجسته‌ترین ابرقهرمان‌های تمام دوران است که عینک به چشم می‌زند. او که در نخستین فیلم از سری فیلم‌های «مردان ایکس» و چند فیلم دیگر از این مجموعه حضور داشته است، این قدرت را دارد تا اشعه‌های قدرتمند حامل انرژی مخرب را از چشمان خود ساطع کند. او تنها می‌تواند با کمک عینکی مخصوص انرژی را کنترل کند و به این دلیل است که آن را باید همیشه به چشم داشته باشد. گرچه این عینک طی فیلم‌های مختلف فرنچایز «مردان ایکس» طراحی‌های مختلفی داشته است، حضور و کاربرد آن‌ها ثابت بوده است. او شاید یکی از جالب‌ترین شخصیت‌های عینک به چشم باشد که اگر آن‌ را از چشم خود بردارد، به شکل غیرقابل‌کنترلی از تخم چشمانش اشعه‌ی لیزر شلیک می‌کند. هیچ‌وقت او را چهارچشم خطاب نکنید!

۶. میرابل مادریگال در انیمیشن «افسون» (Encanto)

• محصول: ۲۰۲۱
• کارگردان: جرد بوش و بایرون هاوارد

شخصیت عینک به چشم دیگر از دیزنی و پیکسار میرابل مادریگال از انیمیشن «افسون» است که اخیرا بین طرفداران پیکسار محبوب شده است. این فیلم انیمیشنی درباره‌ی خانواده‌ی مادریگال است که همگی اعضای خانواده‌ی آن، دارای قدرت‌های جادویی یا موهبت‌های یکسانی هستند که نسل اندر نسل در خانواده منتقل شده است. همه در خانواده‌ی مادریگال دارای چنین موهبت‌هایی هستند به جز میرابل.

میرابل به نوعی خجالت‌زده است که تنها عضوی از خانواده است که هیچ قدرت ویژه‌ای ندارد و به همان اندازه عجیب تنها عضوی از خانواده است که عینک می‌زند. شاید میرابلی که عینک می‌زند، انتخابی آگاهانه توسط طراحان این شخصیت باشد که او را از دیگر اعضای خانواده متمایز کند و ظاهرا به این طریق زیرکانه این روش نمایش بصری از تجسم تفاوت او از دیگر اعضای خانواده به عنوان عضوی بدون نیرویی خاص است.

۵. کلارک کنت در سری فیلم‌های «سوپرمن» (Superman)

بهترین تغییر چهره برای خود دیگر غیرنظامی ساده‌ترین ابرقهرمان به عینک کلارک کنت می‌رسد. سوپرمن یکی از قدیمی‌ترین و موفق‌ترین ابرقهرمان‌های تاریخ هالیوود است. طی سال‌های متمادی بازیگران مختلفی در نقش این موجود هرکول‌مانند کریپتونی ظاهر شده‌اند. ویژگی یکسان تمامی بازیگران این بوده که همگی به شدت خوش‌تیپ و خوش‌چهره بوده‌اند. در حالی که این سوپرمن‌های عینک به چشم از خود واقعی او کمتر تنومند و قوی هیکل نیستند، عینک‌زدن کاراکتر کلارک کنت تاثیر خودش را می‌گذارد.

کلارک کنت که قوی‌ترین مرد روی زمین است، کار سختی پیش روی خود دارد تا با دیگر روزنامه‌نگاران در روزنامه‌ی دیلی‌پلنت همراه و اخت شود. به همین خاطر سوپرمن کاری را که از پس آن بر می‌آید، انجام می‌دهد تا قدرتش را به عنوان کلارک کنت پنهان کند. گرچه عینک‌ کار خاصی در پنهان‌کردن چهره‌ی او نمی‌کند، ابزاری برای سوپرمن محسوب می‌شود تا به وسیله‌ی آن کاراکتری را که می‌خواهد بازی کند به نمایش بگذارد. کلارک کنت ضعیف است و اعتماد به نفس ندارد اما این صرفا یک ادا است تا او خود را بیش از پیش در امان نگه دارد و هویتش را به عنوان سوپرمن مخفی کند. گرچه او کاراکتر عینکی ماندگاری است،  اما بهترین قسمت‌های فیلم‌ها زمانی اتفاق می‌افتد که او عینک را از چشم خود در می‌آورد.

۴. آستین پاورز در سری فیلم‌های «آستین پاورز» (Austin Powers)

آستین پاورز که تقلید و تمسخری از از فیلم‌های جاسوسی دهه‌ی ۶۰ میلادی است، یک کاریکاتور بریتانیایی غیرعادی است. کل وجه زیبایی‌شناختی آستین پاورز در قدرت دارو‌های روان‌گردانی نهادینه شده است که در فرهنگ دهه‌ی ۶۰ میلادی نفوذ کرده بود. با موی ژولیده و عینک به چشم چهره‌ی او شاید به نوعی یادآور چهره‌ی جان لنون باشد. شاید بدین سبب از عینک در طرح کاراکتر او استفاده شده است تا بریتانیایی‌بودن او برجسته شود. هدفی که همچنین با دندان مصنوعی این کاراکتر که توسط بازیگر این نقش مایک میرز زده شده، به طرز خنده‌داری انجام شده است.

۳. ولما دینکلی در سری کارتون‌های «اسکوبی دو» (Scooby Doo)

شخصیت ولما معمولا با عینکی که شیشه‌های مربعی‌شکل بزرگی دارد، شناخته می‌شود. با این حال در «اسکوبی دو ۲: هیولاهای آزادشده» ولما در حالی دیده می‌شود که لباس معمولی خود را در بیشتر طول فیلم پوشیده اما در پرده‌ی سوم پوشش او تغییر می‌کند. یک زیرداستان عاشقانه‌ در ماجرای فیلم وجود دارد که ولما به دافنه اجازه می‌دهد که ظاهر او را تغییر دهد تا تلاش کند توجه زوج مقابلش را به خود جلب کند.

تغییر استایل همراه با نق‌زدن وقتی تکمیل می‌شود که ولما با یک لباس سرهم دیده می‌شود و عینکش را از چشم برداشته است. در نسخه‌های دیگری از «اسکوبی دو» ولمایی که عینکش را کنار می‌گذارد، چیزی بیشتر از یک ابزار ارزان برای تغییر داستان و اضافه‌کردن آشوب به کارتون نبرد با هیولاهاست. این کار ابزاری برای تغییر است که خودانگاری ولما را دگرگون می‌‌کند و به او اعتماد به نفس می‌دهد تا به مردی که به آن علاقه دارد، نزدیک شود.

۲. مورفیوس در سری فیلم‌های «ماتریکس» (The Matrix)

مورفیوس که شاید یکی از باحال‌ترین و خفن‌ترین کاراکتر‌ها در تاریخ سینما است، عینک رودماغی و بدون دسته‌ی مشهورش را می‌زند تا چشمان خود را بپوشاند. در ماتریکس ایجنت‌ها و گروه مرتدان همیشه عینک به چشم هستند تا چشمان خود را بپوشانند و کسانی را که به آن‌ها نگاه می‌کنند، منعکس کنند. این برداشت معمولا برای مورفیوس در فیلم در حالی انجام می‌شود تا نئو بر روی لنز عینک او منعکس شود. الان که ماتریکس به واژه رایجی تبدیل شده است، نقش‌آفرینی لارنس فیشبرن از مورفیوس عینک به چشم بیشتر به این موضوع ارتباط پیدا خواهد کرد.

۱. هری‌ پاتر در سری فیلم‌های «هری‌ پاتر» (Harry Potter)

هری پاتر که یحتمل مشهورترین کاراکتر عینک به چشم در دنیا است، عینک با لنز‌های گرد کوچک خود را از همان ابتدا و شروع مجموعه فیلم‌ها به چشم زده است. بازیگر این شخصیت دنیل ردکلیف با نقش‌آفرینی در این نقش بزرگ شد و از آن زمان تا حال فیلم‌های جالب توجه بسیاری داشته است. گرچه در تلاش برای دورشدن از هری پاتر، او شاید دیگر با لنز‌های گرد کوچک دیده نشود.

گرچه از عینک پاتر هیچ‌وقت به عنوان ابزاری در خدمت پیرنگ استفاده نمی‌شود، این وسیله به همراه زخم رعد شکل او اجزایی جدایی‌ناپذیر از طرح کاراکتر او هستند. زخم و عینک او که باید گفت نماد کاراکتر او است، فورا در هر جایی قابل شناسایی هستند.

منبع: Movieweb