بخش بزرگی از صنعت فیلم بر ارقام فروش استوار است و با کاهش آنها قطعا این صنعت رو به زوال خواهد رفت. اگرچه ممکن است مخاطبان به اندازهی دستاندرکاران فیلم به آمار و ارقام فروش توجه نکنند، اما قطعا دانستن این موضوع که چه تعداد از مردم سرتاسر جهان حاضر شدهاند برای تماشای یک فیلم پول بدهند خالی از لطف نیست.
به علاوه، میزان درآمد یک فیلم به استودیوها نشان میدهد که باید روی کدام فیلمها سرمایهگذاری بیشتری کنند و دنبالهای برایشان بسازند. با اکران فیلم «مرد عنکبوتی: راهی به خانه نیست» که در باکس آفیس توانست به فروش چشمگیری دست پیدا کند و اکران «بتمن» با بازی رابرت پتینسون، آمار پردرآمدترین فرنچایزها به سطح جدیدی رسیده است.
۱۲. پارک ژوراسیک (Jurassic Park) – 5 میلیارد دلار
- کارگردان: استیون اسپیلبرگ
- بازیگران: جف گلدبلوم، لورا درن، کریس پرت، برایس دالاس هاوارد
- تاریخ انتشار: ۱۹۹۳
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۳ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۱ از ۱۰
واقعا در مقایسه با فیلم اصلی پارک ژوراسیک، دنبالههای این فرنچایز را میتوان مایه تاسف دانست، هر چند هنوز بسیاری از فیلمسازان معتقدند که میتوان با ساخت فیلمهای بیشتر و بیشتر، جان تازهای به این فرنچایز بخشید.
«پارک ژوراسیک» که بر اساس رمانی از مایکل کرایتون ساخته شده، به روایت داستانی میپردازد که در آن دانشمندان ژنتیک درمییابند که میتوانند دایناسورها را دوباره به زمین بازگردانند. در این فرنچایز جف گلدبلوم، لورا درن، کریس پرت و برایس دالاس هاوارد به ایفای نقش پرداختهاند.
۱۱. دنیای توسعهیافته دیسی (Extended Universe) – 5.6 میلیارد دلار
لیگ عدالت یکی از شناخته شدهترین تیمهای ابرقهرمانی جهان است. وقتی صحبت از فرنچایزها به میان بیاید، فیلمهایی که شخصیتهای محبوب دیسی در آنها به ایفای نقش پرداخته باشند، معمولا با فیلمهای موفق مارول در رقابت هستند. قهرمانان دیسی معمولا با یکدیگر متحد میشوند تا با یک تهدید بزرگتر مقابله کنند.
درحالیکه این تیمها در طول سالها اعضای مختلفی داشتهاند، اما بیشتر کمیکهای دیسی حول محور سوپرمن، بتمن و زن شگفت انگیز جریان دارند. در کل اگرچه فیلمهای مختلف این دنیای توسعه یافته با نقدهای مثبت و منفی زیادی همراه هستند اما تاکنون توانستهاند چیزی در حدود ۵.۶ میلیارد دلار درامد کسب کنند.
۱۰. ارباب حلقهها (The Lord of the Rings) – 5.8 میلیارد دلار
- کارگردان: پیتر جکسون
- بازیگران: الیجا وود، ایان مک کلن، کیت بلانشت
- تاریخ انتشار: ۲۰۰۱
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۱ از ۱۰۰
سریال محبوب «حلقههای قدرت» از زمان انتشار فصل اولش تاکنون توانسته حرف و حدیثهای زیادی را به راه بیندازد و به نظر میرسد که باعث ناامیدی بسیاری از مخاطبان شده زیرا نحوهی لباس پوشیدن کاراکترها و کوتولههای بدون ریش و اشتباه در بسیاری از جزئیات به مذاق مخاطبان خوش نیامده است. بنابراین این سریال نتوانسته مانند فرنچایز محبوب «ارباب حلقهها» خوش بدرخشد.
البته این امر طبیعی است زیرا فرنچایز اصلی توسط پیتر جکسون کارگردانی شد و هر سه فیلم به طور همزمان فیلمبرداری شدند و بازیگران بزرگی مانند الیجا وود، ایان مک کلن، کیت بلانشت و اورلاندو بلوم در آن به ایفای نقش پرداختند. در نهایت این فرنچایز توانست به فروشی معادل ۵.۸ میلیارد دلار دست پیدا کند.
۹. مردان ایکس (X-Men) – 6 میلیارد دلار
- کارگردان: برایان سینگر
- بازیگران: ایان مک کلن، پاتریک استوارت، هیو جکمن
- تاریخ انتشار:
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۲ از ۱۰۰
خلق جهش یافتههایی به نام مردان ایکس آنقدر برای مخاطبان جالب بود که باعث شد این فرنچایز به فروش ۶.۰۷ میلیارد دلار دست پیدا کند و به هشتمین فرنچایز پرفروش تاریخ تبدیل شود. از آنجایی که استودیوی مارول توانسته حقوق فرانچایز «مردان ایکس» را به دست آورد، حال زمان آن است که شاهد حضور این جهش یافتهها در این دنیای سینمایی باشیم.
با انتشار فیلم «دکتر استرنج در چند جهانی دیوانگی» قطعا مردان ایکس به زودی در فیلمهای مارول حضور پیدا خواهند کرد. بنابراین بسیاری از مخاطبان هیجان زده هستند و میخواهند هر چه زودتر شاهد حضور کاراکترهای محبوبشان باشند.
۸. سریع و خشمگین (Fast and Furious) – 6.6 میلیارد دلار
- کارگردان: راب کوهن
- بازیگران: وین دیزل، پل واکر، ریک یان
- تاریخ انتشار: ۲۰۰۱
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۵۳ از ۱۰۰
درست است که فرنچایز «سریع و خشمگین» فوقالعاده تخیلی و مضحک به نظر میرسد اما با تماشای آن نمیتوانید داستانهایش را دوست نداشته باشید. این فرنچایز در طول ۲۰ سال بیش از ۶.۶ میلیارد دلار فروش داشته و قرار است دو فیلم دیگر از این فرنچایز هم به زودی تولید شوند.
در حقیقت فرنچایز «سریع و خشمگین» به خاطر تلفیق خیال و واقعیت و حضور بازیگرانی همچون وین دیزل و پل واکر توانست به یکی از پرفروشترین فرنچایزهای تاریخ سینما تبدیل شود.
۷. بتمن (Batman) – 6.8 میلیارد دلار
- کارگردان: مت ریوز
- بازیگران: پتینسون، زوئی کراویتز، پل دینو
- تاریخ انتشار: ۲۰۲۲
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۹ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۵ از ۱۰۰
فیلم «بتمن» با بازی رابرت پتینسون و زوئی کراویتز که در اوایل سال جاری اکران شد باعث شد که سطح فرنچایز بتمن چند پله بالاتر برود. این قهرمان دیسی داستانهای کمیک در طول ۸۲ سال گذشته بیش از ۱۳ بار بر روی پردهی سینما دیده شده و به احتمال زیاد شوق مخاطبان برای دیدنش حالا حالاها کم نخواهد شد.
همین امر باعث شده که فرنچایز بتمن در طول سالها بتواند به درامد ۶.۸ میلیارد دلار دست پیدا کند که نشان میدهد مخاطبان هنوز که هنوز است از تماشای این قهرمان سیاهپوش خسته نشدهاند.
۶. انتقامجویان (avengers) – 7.76 میلیارد دلار
- کارگردان: جاس ویدون
- بازیگران: مارک رافلو، کریس ایوانز، رابرت داونی جونیور
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۲
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۱ از ۱۰۰
همهی ما خوب میدانیم که دنیای مارول تا چه حد گسترده است، اما باید اعتراف کنیم که تنها چهار فیلم فوقالعاده معروف آن توانستهاند به درآمدی معادل ۷.۷۶ میلیارد دلار دست پیدا کنند. واقعا فکر نمیکنم کسی از طرفداران سینما هنوز سری فیلمهای «انتقامجویان» را نگاه نکرده باشد.
زیرا با اینکه این فیلمها جزو فیلمهای ابرقهرمانی به حساب میآیند اما حس نوستالژیک خاصی را در مخاطبان زنده میکنند. هر چه که باشد باید دیگر قبول کنیم که دورهی آنها به سر آمده و هم اکنون باید خودمان را با دیگر ابرقهرمانهای مارول سرگرم کنیم.
۵. جیمز باند (James Bond) – 7.8 میلیون دلار
- کارگردان: ترنس یانگ
- بازیگران: راجر مور، شان کانری، دیوید نیون
- تاریخ انتشار: ۱۹۶۳
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۴ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
شان کانری، دیوید نیون، جورج لازنبی، راجر مور، تیموتی دالتون، پیرس برازنان و دنیل کریگ از سال ۱۹۶۲ تا ۲۰۲۱ مامور ۰۰۷ بودند و این فرنچایز با مجموع ۲۷ فیلم توانست چیزی در حدود ۷.۸۸ میلیارد دلار در سراسر جهان درامد کسب کند.
علیرغم برخی انتقادات وارد شده به این فرنچایز، همه میدانند که باند مشهورترین شخصیت جاسوسی تاریخ سینما است و در حال حاضر هم دست اندرکاران این فرنچایز در حال مشورت هستند تا باند بعدی را انتخاب کنند.
۴. هری پاتر (Harry Potter) – 9.20 میلیارد دلار
- کارگردان: کریس کلمبوس
- بازیگران: اما واتسون، روبرت گرین، دنیل رادکلیف
- تاریخ انتشار: ۲۰۰۱
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۶ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۱ از ۱۰۰
موفقیت مجموعه کتابهای هری پاتر، نشانهای بود دال بر اینکه فیلمهایی که بر اساس این مجموعه ساخته شوند موفق خواهند شد و همین امر برادران وارنر را بر آن داشت تا اقدام به تولید این فیلمها کنند. در نهایت ده فیلم فرنچایز «هری پاتر» توانستند بیش از ۹.۲۰ میلیارد دلار در باکس آفیس جهانی درآمد کسب کنند.
هر چهار کارگردانی که روی این فیلم کار کردند یعنی کریس کلمبوس، آلفونسو کوارون، مایک نیول و دیوید یتس کاملا به داستانهای کتاب وفادار بودند و پیش درآمدی فوقالعاده تحت عنوان مجموعه جانوران شگفت انگیز هم برای این مجموعه ساخته شد، هر چند مخاطبان دوست دارند که سریالی هم بر اساس این فیلم ساخته شود.
۳. مرد عنکبوتی (Spider-Man) – 9.25 میلیارد دلار
- کارگردان: جان واتس
- بازیگران: بندیکت کامبربچ، زندیا، تام هالند
- تاریخ انتشار: ۲۰۲۲
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۳ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۳ از ۱۰۰
به تازگی فرانچایز مرد عنکبوتی توانست سوم هری پاتر را که مقام سومین فرنچایز پردرآمد را به خود اختصاص داده بود از جایش بیرون بیندازد و خودش مقام سوم را کسب کند. همهی اینها به لطف جدیدترین فیلم این فرنچایز تحت عنوان «راهی به خانه نیست» است که بیش از ۱.۵۳ میلیارد دلار در سراسر جهان درآمد کسب کرده اتفاق افتاده است.
اگرچه کوین فایگی تایید کرد که آنها در حال ساخت چهارمین فیلم مرد عنکبوتی هستند، اما با توجه به درگیریهای مداوم بین دیزنی و سونی، نمیتوان گفت که این کار قرار است چگونه انجام شود. صرف نظر از این اختلافات، فرنچایز مرد عنکبوتی با کسب بیش از ۹.۲۵ میلیارد دلار توانسته رتبهی سوم این لیست را به خود اختصاص دهد.
۲. جنگ ستارگان (star wars) – 10.31 میلیارد دلار
- کارگردان: جرج لوکاس
- بازیگران: کری فیشر، مارک همیل، هریسون فورد
- تاریخ انتشار: ۱۹۷۷
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۳ از ۱۰۰
۹ فیلم این فرنچایز توانستند به درآمدی در حدود ۱۰.۳۱ میلیارد دلار دست پیدا کنند و همگی نامزد جوایز اسکار شدند و به همین دلیل میتوان این فرنچایز را یک موفقیت تمام عیار دانست.
اینطور که مشخص است جورج لوکاس میخواست از این فرنچایز علمی-تخیلی یک پدیدهی عامه پسند بسازد، چیزی که تا قبل از دههی ۷۰ چندان رواج نداشت و توانست موفق هم بشود. این فرنچایز به واسطهی یک سهگانهی استثنایی توانست به فروش چشمگیری دست پیدا کند و سهگانهی بعدی هم قطعا نام آن را در بین پرفروشترین فرنچایزها حفظ خواهد کرد.
۱. دنیای سینمایی مارول – ۲۷.۳ میلیارد دلار
در نهایت و در صدر این لیست فرنچایز دنیای مارول قرار دارد که اعداد و ارقام آن باورنکردنی به نظر میرسند و عملا هیچ فرنچایزی نمیتواند جای آن را بگیرد. قطعا بیش از دو جین فیلم در این دنیای سینمایی ساخته شده که نمیتوان گفت حتی یکی از آنها ارزش دیدن ندارد.
از «مرد آهنی» محصول سال ۲۰۰۸ تا «ثور: عشق و تندر» که امسال ۲۰۲۲، اکران شد دنیای سینمایی مارول ثابت کرده که همیشه حرفی برای گفتن دارد. با اینکه بعضی از منتقدان بر این باورند که این دنیای سینمایی بیش از حد تکراری شده اما فرنچایزهای آن تاکنون بیشترین درآمد را کسب کردهاند.
منبع: movieweb