دیزنی که ساخت انیمیشن را بهتر از هر استودیوی دیگری بلد است، در دهههای اخیر آثار کوچک و بزرگی عرضه کرده است که مطابق انتظار، برخی از آنها چندان دیده نشدهاند یا در گیشه موفق عمل نکردهاند، همانند «ملاقات با رابینسونها» (۲۰۰۷) که در روزهای اکران بازخوردهای مثبتی دریافت نکرد یا «به پیش» (۲۰۲۰) که در اوج همهگیری کووید ۱۹ بهصورت آنلاین عرضه و بهسرعت فراموش شد.
اهمیت و تاثیرگذاری ساختههای دیزنی بر کسی پوشیده نیست و با اینکه تعداد کثیری از انیمیشنهای آنها موفق و ماندگار شدهاند، آثاری را هم پیدا میکنید که کمتر کسی از آنها صحبت میکند. این فیلمهای فراموششده اما فارغ از نقاط ضعف یا ویژگیهای مثبت، ارزش حداقل یک بار تماشا را دارند.
۱۰- کارآگاه موش بزرگ (The Great Mouse Detective)
- سال انتشار: ۱۹۸۶
- کارگردان: ران کلمنتس، برنی متینسون، جان ماسکر
- صداپیشگان: بری اینگام، وینسنت پرایس، وال بتین، کندی کاندیدو، آلن یونگ، بازیل رتبون، ملیسا منچستر
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۶ از ۱۰۰
کارآگاه موش بزرگ پیش از دورهی رنسانس دیزنی اکران شد، به همین دلیل اغلب نادیده گرفته میشود و آنطور که باید به آن پرداخته نمیشود. باسیل از خیابان بیکر، یک کارآگاه باهوش است که پروندههای جنایی مختلف را با کمک دستیارش دکتر داوسون حل میکند. آنها در فیلم باید به یک دختر کوچک کمک کنند تا پدرش را پیدا کند، کسی که توسط پروفسور راتیگان – دشمن قدیمی باسیل – ربوده شده است.
بعضی از اِلمانهای فیلم حالا کمی کهنه به نظر میرسد اما کلیت قصه و شخصیت منفی اثر همچنان جذابیتهای خود را حفظ کردهاند. از کنار ترانهی «بزرگترین ذهن جنایتکار جهان» هم نباید عبور کرد که معمولا از آن به عنوان یکی از برترین ترانههای یک شخصیت شرور دیزنی نام برده میشود. علاوه بر این، سکانس مبارزهی نهایی فیلم تعلیق و هیجان بالایی دارد و شما را راضی میکند. برای آنهایی که به دنبال یک انیمیشن معمایی و ماجراجویی متفاوت هستند، این انیمیشن کلاسیک دیزنی یک گزینهی ایدهآل خواهد بود.
۹- جیمز و هلوی غولپیکر (James and the Giant Peach)
- سال انتشار: ۱۹۹۶
- کارگردان: هنری سیلیک
- صداپیشگان: پل تری، سایمون کالو، ریچارد درایفس، سوزان ساراندون، جین لیوز، دیوید تیولیس
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۴ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۱ از ۱۰۰
جیمز و هلوی غولپیکر از رمانهای برجستهی رولد دال است که مضامین رایج آثارش همانند جادوگری، سوءاستفاده از کودکان و فرار از دنیای واقعی بهواسطهی رویاپردازی در آن به چشم میخورد. این اقتباس وفادارانهی هنری سیلیک هم به مسیر مشابهی میرود و همانند منبع اصلی حرفهای زیادی برای گفتن دارد. فیلم، تلفیقی از لایواکشن و استاپموشن ارائه میدهد که تصمیمی هوشمندانه از سوی فیلمسازان بوده است زیرا با این رویکرد توانستهاند سیاهیهای قصهی دال را تا حدی کمرنگ کنند. هلوی غولپیکر، سرگذشت پرفرازونشیب جیمز را روایت میکند، پسرک یتیمی که در کنار عمههای دیوانهاش زندگی سختی دارد اما شرایط ناگهان عوض میشود.
یک روز، جیمز با پیرمرد مرموزی ملاقات میکند که به او چند تکه زبان تمساحِ جادویی هدیه میدهد و این زبانهای تمساح در کنار خانه، به یک درخت هلو تبدیل میشوند. عمههای آزاردهنده که این اتفاق عجیب را به فال نیک میگیرند، میخواهند با تبدیل درخت به یک جاذبهی توریستی، درآمدزایی کنند اما جیمز اهمیتی به این چیزها نمیدهد و نقشهی دیگری دارد. او در هلو سوراخی ایجاد میکند و با ورود به آن، به یک دنیای انیمیشنی خیالپردازانه قدم میگذارد. با حضور هنری سیلیک در پشت دوربین و تیم برتون در مقام تهیهکننده، فیلم به فضاهای موردنظر رولد دال نزدیک شده است و به مسائل مهمی همچون اهمیت روان کودک و قدرت خیالپردازی میپردازد.
۸- جوجه کوچولو (Chicken Little)
- سال انتشار: ۲۰۰۵
- کارگردان: مارک دیندال
- صداپیشگان: زک برف، گری مارشال، جون کیوسک، استیو زان، ایمی سداریس، مارک والتون، دان ناتز
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۵.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۳۶ از ۱۰۰
جوجه کوچولو در دورانی اکران شد که دیزنی هنوز در مرحلهی آزمونوخطا قرار داشت و آثار تجربی عرضه میکرد تا بازخوردها را بررسی کند. سبک انیمیشنی متفاوت این ساختهی مارک دیندال چندان مورد توجه قرار نگرفت و اگرچه جوجه کوچولو از آثار ضعیف دو دههی اخیر دیزنی در نظر گرفته میشود اما اگر سختگیر نباشید، قصهی آن میتواند تا حدودی راضیکننده باشد.
این انیمیشن بر اساس قصهای قدیمی به همین نام ساخته شده است، با این تفاوت که این بار موجودات فضایی به شهر قدم گذاشتهاند. همانند داستان اصلی، جوجه کوچولو اولین کسی است که از ورود این موجودات آگاه می شود اما هیچکس حرفهایش را باور نمیکند. حالا این قهرمان کوچک و دوستانش باید به اعضای شهر ثابت کنند که یک خطر بزرگ در کمین است. نمیتوان ضعفهای جوجه کوچولو را نادیده گرفت اما برای طرفداران جدی آثار انیمیشنی، ارزش یک بار تماشا را دارد.
۷- شیرشاه ۲: پادشاهی سیمبا (The Lion King II: Simba’s Pride)
- سال انتشار: ۱۹۹۸
- کارگردان: درل رونی
- صداپیشگان: متیو برودریک، نو کمبل، جیسون مارسدن، جنیفر لین، ناتان لین، سوزان پلشت، رابرت گویلام
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۴ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۲ از ۱۰۰
شیرشاه یکی از محبوبترین ساختههای تاریخ دیزنی است، با این حال دنبالهی آن به کلی نادیده گرفته شد، حتی از طرف دیزنی که آن را با بودجه و کیفیت پایینتری ساخت و تصمیم گرفت تا آن را در سینماها اکران نکند (این انیمیشن مستقیما وارد شبکهی نمایش خانگی شد). شیرشاه ۲ شاید در حدواندازهی قسمت اول نباشد اما انیمیشن چندان بدی نیست و به طرفداران توهین نمیکند. سیمبا که حالا پادشاه بلامنازع جنگل است، از بزرگ شدن دخترش کیارا ترس دارد و بیش از اندازه نگران او است. اضطراب سیمبا هنگامی بیشتر میشود که کیارا با یک شیر نر جوان به نام کووُ آشنایی پیدا میکند که در واقع پسرخواندهی اسکار (عموی متوفی سیمبا) است.
شیرشاه ۲ خطرات تبعیض، پیشداوری و قدرت عشق را در کانون توجه قرار میدهد. کووُ و کیارا زوج جذابی هستند که پیام آزادی و اتحاد از قسمت اول را بار دیگر به طرفداران یادآوری میکنند. در این انیمیشن ترانههای خوبی هم وجود دارد که بهراحتی از یاد نمیروند. اگر انتظارات بالایی نداشته باشید، این دنباله شما را ناامید نخواهد کرد.
۶- به پیش (Onward)
- سال انتشار: ۲۰۲۰
- کارگردان: دن اسکنلون
- صداپیشگان: تام هالند، کریس پرت، جولیا لوئی درایفوس، اکتاویا اسپنسر، مل رودریگز، لنا ویت، الی وانگ
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۴ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۸ از ۱۰۰
این ساختهی پیکسار در شرایط بدی عرضه شد، در روزهایی که ویروس کرونا سینمای جهان را تحتتاثیر قرار داد و سالنهای سینما تقریبا تعطیل شده بودند. دیزنی به جای تغییر برنامهی اکران، به پیش را بدون تبلیغات گسترده، در سرویس استریم دیزنی پلاس منتشر کرد. این انیمیشن به حدی مهجور بود که بسیاری از طرفداران دیزنی از انتشار آن باخبر نشدند، با این همه، به پیش انیمیشن دوستداشتنی و هوشمندانهای است که قصهی آن در جهانی مدرن و فانتزی اتفاق میافتد.
داستان دربارهی دو برادر است که یک سفر پرماجرا را آغاز میکنند تا پدر فقیدشان را برای یک روز به زندگی بازگردانند. فیلم پر از ارجاعات مختلف به بازی «سیاهچالها و اژدهایان» است که شاید مخاطبان عادی آنها را چندان درک نکنند اما برای کسانی که با این بازی آشنایی دارند، این فیلم خانوادگی احساسی جذابیت بیشتری پیدا خواهد کرد.
۵- کوکو (Coco)
- سال انتشار: ۲۰۱۷
- کارگردان: لی آنکریچ
- صداپیشگان: آنتونی گونزالس، گائل گارسیا برنال، بنجامین برت، آلانا اوباک، رینی ویکتور، ادوارد جیمز آلموس
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۴ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۷ از ۱۰۰
با اینکه کوکو در روزهای نخست اکران با تحسین جهانی روبهرو شد اما خیلی زود از یادها رفت و حالا کمتر دربارهی آن صحبت میشود. این فیلم موزیکال، رویکرد متفاوتی به مقولهی مرگ دارد و با آن پسزمینههای رنگارنگ، از آثار تحسینبرانگیز پیکسار به حساب میآید. انیمیشن اثر درخشان جلوه میکند و پیکسار نه تنها به شخصیتها رنگوبوی متفاوتی بخشیده است بلکه سفر قهرمان قصه به سرزمین مردگان هم با تشکر از طراحی درجهیک محیطها، حسوحال متفاوتی دارد.
کوکوی کمادعا، پیچشهای داستانی متعددی دارد و کنجکاوی شما را تا آخرین دقایق برمیانگیزد. همچنین موسیقیهای بهکاررفته به شدت زیبا هستند و به شما انرژی منتقل میکنند. اما چیزی که باعث میشود کوکو را ارزشمند بدانیم، این است که به مضمون مرگ میپردازد؛ چیزی که اکثر انیمیشنها از آن رویارویی با آن ترس دارند. فیلم همچنین اهمیت موسیقی را یادآور میشود، اینکه یک قطعهی موسیقی چگونه میتواند برای هر کسی معنای متفاوتی داشته باشد.
۴- زندگی یک حشره (A Bug’s Life)
- سال انتشار: ۱۹۹۸
- کارگردان: جان لستر
- صداپیشگان: دیو فولی، کوین اسپیسی، جولیا لوییس دریفوس، هیدن پنیتیر، دنیس لیری، فیلیس دیلر، جو رنفت
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۲ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۲ از ۱۰۰
زندگی یک حشره در روزهای اکران تا حد زیادی محبوب بود، به هر شکل در آن دوران، انیمیشنهای سهبعدی همچنان جدید به حساب میآمدند و مخاطبان با «داستان اسباببازی» به استودیوی پیکسار علاقهمند شده بودند. با وجود این، زندگی یک حشره سریعا به دست فراموشی سپرده شد و این روزها کمتر پیش میآید که نام آن در کنار آثار شاخص پیکسار قرار بگیرد. این انیمیشن شاید حالا کمی منسوخ به نظر برسد اما به دلیل قصهی احساسی و خلاقیتهایی که در آن وجود دارد، هنوز هم تماشایی است.
اکران این انیمیشن با حواشی نیز روبهرو بود زیرا به انیمیشن «مورچهها» محصول استودیوی دریم ورکس شباهتهای زیادی داشت و برخی پیکسار را به اشتباه، به تقلید متهم کردند اما زندگی یک حشره از رقیب خود موفقتر بود و میتوان ادعا کرد که اثر ماندگارتری هم هست. اگر از آنهایی هستید که کارهای قدیمی پیکسار را تماشا نکردهاند، زندگی حشره یک فیلم خانوادگی مناسب برای شما خواهد بود.
۳- ملاقات با رابینسونها (Meet the Robinsons)
- سال انتشار: ۲۰۰۷
- کارگردان: استیون اندرسون
- صداپیشگان: جردن فرای، وسلی سینگرمن، هارلند ویلیامز، تام کنی، استیون اندرسون، آنجلا باست، لوری متکالف
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۷ از ۱۰۰
ملاقات با رابینسونها یکی دیگر از آثار کمتردیدهشدهی دیزنی است که به دلیل بهره بردن از طنز نامتعارف و سبک انیمیشنی تجربی، مورد توجه قرار نگرفت و شاید اگر در زمان مناسبتری به اکران در میآمد، میتوانست به موفقیتهای بیشتری برسد. قهرمان قصه یک پسربچهی ۱۲ ساله به نام لوییس است که برخلاف برخی از شخصیتهای دیزنی، دوران کودکی بسیار سختی داشته است. مادرش او را در نوزادی به یتیمخانه سپرد و لوییس به دلیل انرژی بالایی که داشت، اغلب از سوی کسانی که میخواستند یتیمی را به فرزندی قبول کنند، نادیده گرفته میشد.
در نتیجه، کودک قصه از همان سنین پایین، طردشدن را بارها تجربه میکند و میفهمد که کسی او را نمیخواهد. لوییس اما تسلیم نمیشود، او درک کرده که طردشدن تا چه اندازه دردناک است اما مثبتنگری را کنار نمیگذارد و با اختراعات علمی خود، در نهایت به خانوادهای که میخواهد و سزاوارش است میرسد. حتی اگر این انیمیشن را در گذشته تماشا کردهاید، حالا شاید بهترین فرصت باشد تا نگاه دوبارهای به آن داشته باشید و به دیالوگهای طنز، ارجاعها و لحظات احساسی آن از زوایای تازهای بنگرید.
۲- تارزان (Tarzan)
- سال انتشار: ۱۹۹۹
- کارگردان: کریس باک، کوین لیما
- صداپیشگان: تونی گلدوین، مینی درایور، روزی اودانل، گلن کلوز، برایان بلسید، لانس هنریکسن، وین نایت
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۹ از ۱۰۰
اقتباسی از کتاب مشهوری به همین نام اثر ادگار رایس باروز، تارزان قصهی یک انسان جنگلی را روایت میکند که توسط گوریلها بزرگ شده است. تارزان اگرچه شباهتی به این خانواده ندارد اما آرزویش این است که روزی همانند پدرناتنیاش شود و به جایگاهی برسد که پدر به وی افتخار کند. با این حال چنین کاری آسان نیست زیرا پدر همچنان برای مرگ فرزند واقعیاش سوگواری میکند و همین مسئله اجازه نمیدهد که تارزان را به عنوان فرزند خود و عضو واقعی خانواده بپذیرد.
اوضاع هنگامی تغییر میکند که گروهی از محققان انگلیسی از راه میرسند و تارزان با آنها ملاقات میکند و حالا نمیتواند به درستی تصمیم بگیرد که به کجا تعلق دارد؛ انسانها یا گوریلها، شهر یا جنگل. این ساختهی کریس باک و کوین لیما، انیمیشن شاخصی است که در کنار موسیقیهای فوقالعادهی فیل کالینز، پیامهایش پیرامون پذیرفتهشدن و حسِ تعلق شما را وادار به تفکر میکند. تارزان از نظر بصری نیز چشمنواز است و آن را باید یکی از بهترین آثار دیزنی از دههی ۹۰ میلادی بدانیم.
۱- گوژپشت نتردام (The Hunchback of Notre Dame)
- سال انتشار: ۱۹۹۶
- کارگردان: گری تروزدیل، کرک ویس
- صداپیشگان: تام هولس، دمی مور، آنتونی جی، کوین کلاین، جیسن الکساندر، چارلز کیمبرو، ماری ویکس
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۱ از ۱۰۰
گوژپشت نتردام یکی از بهترین و زیباترین موسیقیهای متن تاریخ دیزنی را دارد و در مجموع اثر قابلاعتنایی است اما درک این برداشت سیاه از داستان مشهور ویکتور هوگو، برای مخاطبان آن دوران سخت بود و آنها به دنبال چیزهای دیگری بودند. در هر صورت، کسانی که از این انیمیشن لذت بردند، با یک داستان تراژیک دربارهی اینکه هیولاهای واقعی جامعه چه کسانی هستند روبهرو شدند.
کازیمودو از کودکی در کلیسای نتردام زندگی میکند و وظیفهی به صدا درآوردن ناقوس را برعهده دارد. او که اجازهی خروج از محل زندگیاش را ندارد، به دلیل ظاهر زشتش، آنجا زندانی است و مردم شهر از مراوده با او واهمه دارند. کازیمودو اما آرزو دارد بخشی از جامعه باشد، جهان را ببیند، به مردم ثابت کند که یک هیولا نیست و از سوی آنها پذیرفته شود. شرایط زمانی پیچیدهتر میشود که کازیمودو عاشق یک دختر جوان میشود و جان او را نجات میدهد. این قصهی سیاه دربارهی پذیرفتهشدن و تبعیض، همچنان درخشان است و نمیتوان آن را فراموش کرد.
منبع: CBR